Doğru ya da yanlış her şeyi eleştiren radikal tayfa, geçtiğimiz hafta YKS Türkiye birincisinin neden Hacettepe Tıp Fakültesi’ni 1. tercih olarak seçtiğini sorguladı durdu. Eleştirinin gerekçesi şu: Bu kadar zeki ve yetenekli öğrenci, Türkiye’de değerlerinin yeterince anlaşılmadığı düşünülen bir mesleği, yani “hekimliği” tercih etti bu çok saçma. Bunun yerine elektrik-elektronik mühendisliği ya da yazılım mühendisliği gibi alanları seçip yurtdışına neden kapağı atmak istemez bu kişi?

Eğer bu yazıyı okuyan radikal tayfa diye bahsettiğim, gençleri yurtdışına postalamayı kendinize amaç edindiyseniz bu yazının tamamını değil sondan bir önceki paragrafını okumanız yeterlidir.

Peki neden bana göre radikal tayfa ilk defa doğru bir eleştiri getirdi? Doğru bir eleştiri, ama yanlış gerekçelerle. Zeki ve başarılı olan her insan ailesini, yurdunu, toprağını, milli külliyatını bırakıp gitmek isteyecek diye bir kaide yok. Bu fikir öyle çok enjekte ediliyor ki genç beyinlere. Bu ülkede yaşanmaz, bu ülke bitti, iflas ettik, demokrasi yok, gelecek yok, işsizlik çok, değerin bilinmez vb. tonlarca çöp fikirle gençlerin kafalarını dolduruyorlar. Gençlere tavsiyem epizodik hafızalarını işletmeleri ve “olursa ne olur”, “yaparsam ne olur” gibi soruları kendilerine sorup, vereceği kararla gelecekte nelerin kendisini bekleyeceğini öngörmeye çalışmalarıdır.

Şimdi gelelim neden bana göre radikal tayfa haklı? Bence zeki ve başarılı olan gençler sadece tıp ve mühendislik alanlarına yönlendirilmemeli de ondan. Bu iki branş dışında tüm branşlarda da bilim adamına ve teknoloji üretecek genç beyinlere ihtiyaç var. Neredeyse tüm soruları doğru yanıtlamış bu kişilerin büyük çoğunluğu bilimsel araştırma yapmıyor. Örneğin Tıpta Uzmanlık Sınavını kazanamadıysan aile hekimisin demektir bu. Ya da kazanırsan bir 4-5 sene daha seni bekliyor. Sonrası yine rutin işler. Bu genç beyinleri hasta şikâyeti dinleyip ilaç yazdırmak için neden köreltiyoruz? Çok yakın gelecekte ne olacak söyleyeyim. Yapay zekâ hastaları dinleyecek ve teşhis koyacak. Şu anda yapay zekânın doğru teşhis koyma oranı %70’lere ulaşmış durumda. Buyurun:

Yapay zekâ programı Chat GPT’ye aşağıdaki şikayetimi yazdım ve ne yapmam gerektiğini sordum.

Karın bölgemde, sağ tarafımda kibrit kutusu büyüklüğünde bir şişlik ve ağrı var. Zaman zaman kramplar da hissediyorum. Bu neyin belirtisi olabilir?

Aldığım yanıt şu:

“Üzgünüm, tıbbi teşhisler koymak veya sağlık durumları hakkında kesin bilgi vermek konusunda yetkili değilim. Ancak anlattıklarınıza dayanarak, sağ karın bölgenizdeki şişlik, ağrı ve zaman zaman kramplar gibi belirtiler birkaç farklı sağlık sorununa işaret edebilir. Bu sorunlar arasında apandisit, safra kesesi iltihabı, bağırsak enfeksiyonları, böbrek taşı, over kistleri gibi durumlar bulunabilir.”

Sonra bir başka yerden girdim:

Karın bölgemde, sağ tarafımda kibrit kutusu büyüklüğünde bir şişlik ve ağrı var. Zaman zaman kramplar da hissediyorum. Hekime gitmeden önce hangi tahlilleri ve analizleri yaptırmalıyım?

“Sağlık durumunuzu değerlendirmek ve doğru teşhisi koymak için bir doktora danışmanız en iyi adımdır. Ancak belirttiğiniz semptomlar üzerine düşünülen bazı tahlil ve testler şunlar olabilir:

Fiziki muayene:

Doktorunuz öncelikle sizi muayene edecek ve karın bölgenizdeki şişliği, hassasiyeti ve ağrıyı değerlendirecektir.

Kan testleri

Kan testleri, enfeksiyon belirtileri veya diğer sağlık sorunlarının işaretlerini tespit etmeye yardımcı olabilir. Bu testler genel kan sayımı (tam kan sayımı), iltihap belirteçleri (örneğin CRP) gibi testleri içerebilir.

İdrar testleri:

Böbrek fonksiyonlarını değerlendirmek ve idrar yolu enfeksiyonlarını kontrol etmek için idrar tahlili yapılabilir.

Ultrasonografi: Karın ultrasonu, iç organlarınızın görüntülerini oluşturarak şişlik veya kitle gibi sorunları tespit etmeye yardımcı olabilir.

MR:

Bu görüntüleme yöntemleri daha detaylı bir görüntüleme sağlar ve iç organların, dokuların ve yapıların daha iyi incelenmesini sağlayabilir.

Endoskopi:

Doktor, bir tüp veya kamera ile vücudun içine girerek iç organlara daha yakından bakabilir. Örneğin, mide veya bağırsaklarda herhangi bir sorun olup olmadığını değerlendirebilir.

Diğer Testler:

Doktorunuz, semptomlarınıza ve muayene sonuçlarına bağlı olarak daha spesifik testler veya görüntüleme yöntemleri isteyebilir.”

Yapay zekâ ile gelinen nokta işte bu değerli okurlar. Uzun lafın kısası, çok yakın gelecekte hasta dinleyecek ve ilaç yazacak doktora değil operasyonel anlamda hekime ihtiyaç olacak. Mühendislikte de Ar-Ge de çalışan kişilerin oranı toplam mühendis sayısının % kaçıdır? Mezunların çoğu elektronik ürünleri pazarlaması yapıyorlar.

Ne yazık ki ülke olarak iyi bir kariyer planlama ve yönlendirme projelerine ihtiyacımız var. Tıp fakültesini kazanmış bir beynin Ziraat Fakültesinde hangi icatları gerçekleştirebileceğini düşündünüz mü? Ya da Mühendislik Fakültesini kazanmış bir beynin Eğitim Fakültesinde ne gibi ilerlemeler kaydettirir bu ülkeye?

Yeter ki teşvik edilsin bu beyinler. Her alanda en iyisi oluruz ama beyinlerimizi iyi kullanalım. Onları küresel sermayeye kaptırmayalım.

Son olarak şunu da hatırlatalım ki Atatürk hem “beni Türk hekimlerine emanet ediniz” dedi hem de kurtuluş mücadelesi için başka ülkelere değil “Samsun’a” gitti.

O halde “nice zaferlere” deyip kahraman ordu mensuplarımızın ve tüm ulusumuzun “Zafer Bayramı” nı da kutlayalım.