Belki de tüketicilerin üretimi ve işletmeciyi yönlendirebileceği bir çağın içerisine girmiş bulunmaktayız. Ekonomik hayatın akışı içerisinde pek çok kişi ya da kişilerce kandırıldık ama artık buna iletişim çağı izin vermeyecek gibi. 

“Uzak durun”,  *

“Fiyat / kaliteye bakıldığında tavsiye etmem”,  * *

“Mekan ferah ama garsonlar çok ağırkanlıydı”,  * *

“Sadece Bursa da değil Türkiye’de en iyi ciğeri yiyebileceğiniz yer. Ciğeri kuzu ciğeri ve tazeliğini bariz belli ediyor.  * * * *

“Bursluluk sınavlarını aşırı zor yaparak aslında burslu öğrenci almak istemeyen ve sınavlarıma ne kadar çok kişi katıldı diyerek övünen, insanların popülerleştirdiği lokasyonu çok iyi ama başarısı vasat fiyat hizmet dengesi de kötü bir okul maalesef.”  * *

“Güzel eğlenceli. Temiz keyifli çalışanları güler yüzlü, kese yaptıracaksanız murat ustayı tavsiye ederim işinin ehli ve hakkını veriyor” * * * *

“Çok güzel bir stad kümeden düşmesine çok üzüldüm İnşallah yakında çıkar konumu güzel ulaşım sorunu yok” * * * 

Bunlar tüketicilerin internete bıraktığı övücü/yerici mesajlar. Arkasından da yıldızlama geliyor tabi. Tek yıldız-Beş yıldız arası değişen değerlendirmelerde 4 ve üzeri yıldıza sahip işletmeye ya da kuruma giderseniz sorun yaşamıyorsunuz.

Okul, hastane, restoran, lokanta, elektrikçi, yüzme havuzu tesisi, yol kenarı dinlenme tesisi, tenis kortu, çorbacı, kuaför, inşaat firması, güzellik salonu, berber, fotoğrafçı, çarşı-pazar…Aklınıza gelebilecek hizmet sektörünün olduğu her yerde bu yıldızlamaya rastlamanız mümkün. Kamu kurumları da buna dahil. Sağlık ocağı, belediye, tiyatro hatta stadyum! 

Amerika’da başlayan ve tüketici güvenini sorgulamaya yönelik bu çalışmalar ülkemizde de neticesini verdi. Geçenlerde Amerika’da küçük ölçekli elektronik ticaret işi (drop shipping) yapan arkadaşımla sohbet ettim. “Bizim işte en önemli şey yıldızlama ve iyi puan alma” diyor. “Puanın düşükse işletmene hemen kilit vur ve yeni bir işletme aç” diye de devam ediyor. Kısacası bu yıldızlama işi hayati bir iş olmuş.

Ben Bursa dışında bir yere gidiyorsam (özellikle konaklamalı) hemen hemen hiç sorun yaşamıyorum diyebilirim. Puanı 4 yıldız ya da 10 üzerinden 8 ve üzeri ise hemen gezi listeme dahil ediyorum. Peki soru şu: İşletmeci kendi kendini puanlatırsa ve yüksek puanlar aldatıcı olursa. Bu da sayısız e-mail adresi almakla alakalı. Yorumlardan anlaşılır zaten. 100 ve üzeri yorum ve yıldızlama yapıldıysa işletmecinin kendi başına ortalama yıldız puanını yükseltmesi günler alabilir. Bilgisayar IP numaraları da aynı yerden yapılan puanlamaya izin vermez.

Teknoloji’nin iş hayatına kazandırdığı bu yenilik ile, dürüstlük, rekabet, aidiyet, sürümden kazanma gibi pek çok eski esnaf geleneği hem hanehalkının güvenle alışveriş yapıp hizmet görmesine fayda sağlar hem de her sektördeki çürük yumurtalar elenmiş olur.

Yakında kişilerin de puanları sisteme yüklenmeye başlarsa hiç şaşırmayın derim!

“İyi bir arkadaştır ama rekabete girerseniz sizi anında satar” * *

“Güvenilmez biri, uzak durun!” * *

“İşiniz düşmesin, onun dışında eğlenceli biridir” * * *

Erdemli olma, sevgi, sadakat, alçakgönüllülük gibi onlarca güzel meziyetlerimiz geri gelir belki bu sayede ne dersiniz?