Tarihi belgelere göre; Melik Dânişmend Gazi tarafından 1074'te Tokat kalesinin bulunduğu tepenin yamacında pazarcık mahallesinde ilk Türk camisi yaptırılmıştır. Anadolunun fethinden sonra Türklerin yaptığı ilk Cami olmakla beraber, kitabesi mihrapta yer alan tek camidir. Halk arasında minaresinde yer alan yeşil sırlı tuğlalardan dolayı yeşil minareli Cami olarak bilinse de 932 yıldır ibadet edilen ve edilmeye devam edilen ‘Garipler Camisi’ olarak anılır. Yine Tarihi kaynaklara göre Anadolu’nun İslamlaşmasında Garipler camisinin payının olduğu bilinir.
Vakıflar Tokat Bölge Müdürünün söylediği bilgilere göre; Garipler Camisinin birkaç defa restorasyondan geçirildiğini ve restore edilen Caminin asırlardır açık olduğunu, ibadete devam edilmekte, sütunlarının ilk yapıldığı zamandan kalma olduğu, plan olarak; Buhara yakınlarında 1040 yılında Karahanlılar tarafından yapılan "Degaron" isimli Camisi ile aynı plan tipinde yapıldığı bilgileri verilmiştir. İç dizaynın sade olduğu, ibadet edenlere farklı bir huşu kattığı söylenir. Anadolu’daki camilerden farklı bir mimariye sahip olduğu da bilinir. Türkiye de üzerinde orjinal kitabesi olan tek mihraplı Cami başka yerde mevcut değildir. Ecdat yadigarı olan kutsal bir camidir. Buranın feyzi ve bereketi, muhakkak ki Tarihinden, yıllarca içerisinde yapılan ibadetlerden kaynaklıdır. Ziyaret amaçlı gidip ibadet edenler ve bu duyguyu yaşayanlar, be demek istenildiğini uygulayarak görmüş olmaktalar. Tokat’ın il merkezi, pazarcık mahallesinde Ziyaret edenler bilir ve görülmesini tavsiye ederler. Saygılar...
