Asıl adı Derviş Mehmet Zilli, 1611 yılında İstanbul Unkapanında doğdu. Babası Derviş Mehmet Zilli, sarayda kuyumcu başıydı. Kökünün Ahmet Yesevi Hz.ne kadar ulaştığını kitabının 6.cildinde kendisi bahseder. Atası Ece Yakup, Osmanlı'nın Atası Ertuğrul Gazi ile birlikte Maveraün nehirdeki Mahandan gelmiş, Sultan Orhangazi’nin süt kardeşidir. İstanbul’un fethinden sonra Kütahya’dan İstanbul Unkapanı’na yerleşirler. Anne tarafından saraya bağlı olduğu bilinir. İlköğretimini özel olarak gördükten sonra bir süre medresede okudu. Babasından tezhip, hat ve nakış öğrendi. Musiki ile ilgilendi. Kuranı ezberleyerek hafız oldu. Enderun’a alındı. Dayısı Melek Ahmet Paşa’nın aracılığıyla Sultan 4.Muradın hizmetine girdi. Sultanın vefatına kadar sarayda zeka ve güzel konuşma kabiliyeti sayesinde Padişahın beğenisini kazandı. Evliya Çelebi 1630 yılında rüyasında, Ahi Çelebi Camiinde kalabalık bir cemaat arasında Peygamberimizi görür. ‘Şefaat ya Resûlullah’ diyerek Şefaat isteyecekken, şaşırıp ‘Seyahat ya Resûlullah dediğini Seyahatname adlı kitabının girişinde bahseder. Rüyasını Kasımpaşa Mevlevihanesi Şeyhi Abdullah Dede’ye anlatır, Şeyh mutlaka seyahate çıkması gerektiğini söyler. Bunun üzerine sevgili peygamberimizin ona gönlünün istediği gibi gezme uzak ülkeleri görme imkanı verdiğini yazar. Bu rüyasından sonra önce İstanbul’u dolaşmaya, gördüklerini duyduklarını yazmaya başlar. Seyahate olan düşkünlüğü gerçekte babasının anlattığı son derece ilginç ve macera dolu öykülere dayandığı, yakın çevrelerinde bulunan bilgili tanıdıklarının da etkisi olmuştur. 24 yaşında başladığı gezilerine 50 yıl devam etti. Osmanlı’nın sınırları içinde bütün illeri görevli olarak, bazen de kendi kişisel olarak gezmiştir. Yakınlık kurduğu kimi devlet büyükleriyle uzak yolculuklara çıkıp savaşlara mektup götürüp getirme görevinde bulunmuştur. Hiç evlenmediği ve çocuğu olmadığı, zengin ve köklü bir aileden geldiği bilinir. Seyahati boyunca karşılaştığı çok ilginç hikayelere şahit olduğu; tılsım cadı, büyü, doğa üstü varlıkları eserinde anlatır. Hatta Vampir hikayeleri "Drakula" öykülerine temel teşkil ettiği tarihçiler tarafından onaylanmıştır. At sırtında 47 ülkede, 257 şehir gezdi. Gördüğü her şeyi 6m.uzunluğunda haritayla ölümsüzleştirdi. Gezdiği ülkelerin yeme - içme alışkanlıkları, ekonomik düzeni giyim şekli, coğrafi durumu, dili, gelenek ve görenekleri hakkında bilgiler vermiştir. Eserlerini tarih ve yer belirterek kitaba almıştır. 1.Cilt; İstanbul tarihini anlatmaktadır. 2.Cilt; İlginç hikayelerden, Bursa ve Mudanya’dan bahseder. 3.Cilt; Osmanlı'nın kültürünü anlatmaktadır. Han, Hamam, Medrese, Cami ve sokakları tek tek anlatmakta.4.Cilt İstanbul dan Vana kadar bütün şehir ve kasabaları, İran’a gidişi anlatır. 5.Cilt; Trakya bölgesinden bahseder. 6.Cilt; Avrupa seyahati.7.Cilt; Avusturya, Kırım, Girit, Selanik’ten. 8.Cilt; Yunanistan üzerinden, Arnavutluk ve Manastır. 9.Cilt; Ege ve Akdeniz kıyılarından Mısıra doğru tanıtmış. Eser; Türk Kültür Tarihi ve Gezi Edebiyatı açısından önemli bir yere sahiptir.18 Padişahlık, 7 iklim, 7 bin kale, gördü. Ölüm tarihi 1682 yılında Kahire Mısır olduğu bilinir. Evliya Çelebi bir yazar olarak daha çok günlük konuşma diline yakın, kolay söylenip yazılan bir dil kullanırdı. Bu dil akıcıdır, sürükleyicidir, yer yer eğlenceli ve alaycıdır. Kabri; Lohusa Sultan Türbesi yanındaki Meyyit Mezarlığında, ailesi yanında olduğu bilinir. Saygılar…