Ticaret Bakanlığı Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü tarafından, yayınlanan 'Ayıplı Mal ve Hizmetler Hakkında Bilgilendirme’ ile ilgili yapılan açıklamayı biz de buradan sizlere aktaralım.
Ayıplı mal nedir? Hangi mallar ayıplı sayılmaktadır?
Ayıplı mal, tüketiciye teslimi anında, taraflarca kararlaştırılmış olan örnek ya da modele uygun olmaması ya da objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması nedeniyle sözleşmeye aykırı olan maldır. Dolayısıyla satıcı, sözleşmeye konu malı satış sözleşmesine uygun olarak teslim etmekle yükümlüdür.
Ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda, internet portalında ya da reklam ve ilanlarında yer alan özelliklerinden bir veya birden fazlasını taşımayan,
Satıcı tarafından bildirilen veya teknik düzenlemesinde tespit edilen niteliğe aykırı olan,
Tüketicinin makul olarak beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar da ayıplı olarak kabul edilmektedir.
Hangi durumlar sözleşmeye aykırı ifa olarak değerlendirilir?
Sözleşmeye aykırı ifa hallerinde tüketici ayıplı mala ilişkin hükümlerden faydalanmaktadır.
Sözleşmeye konu olan malın; sözleşmede kararlaştırılan süre içinde teslim edilmemesi,
Montajının satıcı tarafından veya onun sorumluluğu altında gerçekleştirildiği durumlarda gereği gibi monte edilmemesi,
Montajının tüketici tarafından yapılmasının öngörüldüğü hallerde, montaj talimatındaki yanlışlık veya eksiklik nedeniyle montajın hatalı yapılması durumlarında sözleşmeye aykırı ifa söz konusu olur.
Bir malın ayıplı olup olmadığına ilişkin ispat yükü kimdedir?
Malın tüketiciye teslim tarihinden itibaren altı ay içinde ortaya çıkan ayıpların, teslim tarihinde var olduğu kabul edilir. Bu durumda malın ayıplı olmadığının ispatı satıcıya aittir.
Tüketicinin ayıplı mala ilişkin seçimlik hakları nelerdir?
Tüketicinin ayıplı mal kapsamında; satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme,
Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim isteme,
Aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme,
İmkân varsa, satılanın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini isteme olmak üzere dört seçimlik hakkı bulunmaktadır. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği talebi yerine getirmekle yükümlüdür.
Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi hakları üretici veya ithalatçıya karşı da kullanılabilir. Dolayısıyla bu seçimlik hakların yerine getirilmesinde satıcı, üretici ve ithalatçı müteselsilen sorumludur. Ancak, üretici veya ithalatçı, malın kendisi tarafından piyasaya sürülmesinden sonra ayıbın doğduğunu ispat ettiği takdirde sorumlu tutulmaz.
Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değişimi satıcı için orantısız güçlükleri beraberinde getirmesi hâlinde tüketici, sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim haklarından birini kullanabilir.
Haklarınızı okuyarak, inceleyerek ve sorarak öğrenip en az hasarla hayatınıza devam edebilirsiniz.
Sözle değil, sözleşme ile işinizi mutlaka garanti altına alınız.
Unutmayınız ki, iyi niyetinizi maalesef suiistimal edecek insanlar var.
Gereksiz yere tüketmek, kendimize ve ülkemizin ekonomisine zarardır.
Satıcı tüketiciyi, tüketicinin de satıcıyı haksız yere mağdur etmemesi çok önemlidir.
Arzu ve istekler sınırsız ancak kaynaklar sınırlıdır.
‘Bilinçli tüketici sağlıklı ekonominin temelidir.’
Soru ve sorunlarınız için 'Alo 175 Tüketici Hattı'ndan bilgi edinebilirsiniz…
(Devam edecek)
