Spor artık milyonları arkasından sürükleyen bir topun peşinde koşan 22 kişinin keyif sektörü olmaktan çıktı... Özellikle futbol endüstrisi formasından transfer edilecek oyuncusuna kadar dudak uçuklatacak rakamların konuşulduğu bir sektör haline geldi. Bu sektörün yöneticileri eğer profesyonel düşünmezse yandı gülüm keten helva...
Amerika’da yapılan hesaplamalarda spor endüstrisinin 2014'ten 2018'e kadar geçen 4 yıllık sürede 4.3 büyüdüğü, 2018 yılından 2022 yılına kadar olan süreçte ise 5.9’luk bir büyüme olacağı tahmin edilmekte.
Dünyada spor endüstrisi, hızlı büyüme ve gelişme ile milyarlarca doların döndüğü en önemli ekonomilerden biri… Ürün, bilet satışı, oyuncu transferleri, televizyon yayınları, e-spor ve sponsorluk harcamaları...
Ayrıca bu sektörde çalışan insan gücü ile sağlık, güzellik ve form tutmak için insanların yaptıkları spor ve egzersiz faaliyetleri ile rekreasyon etkinliklerini de bu ekonomi içerisinde.
İnsanların spor kıyafetlerine harcadıkları para 300 milyar dolar... Sporcu transferleri ödemeleri 500 milyar dolar,
Küresel rekreasyon piyasası 1,5 milyar dolar
Maç biletleri için harcanan rakam 50 milyar dolar.
Bursa’nın yıllık ticaret hacminin 25 milyar dolar olduğunu düşünürsek bu rakamlar çok büyük ve hala yukarı yönde büyümeye devam etmekte.
UZAK KALANIN VAY HALİNE
Kısaca spor ekonomisi dinamik bir süreçtir. Spor organizasyonlarında televizyon yayın gelirleri, maç günü gelirleri, ürün satışları önemli gelir kaynaklarıdır. Bugün, Avrupa’da faaliyet gösteren ortalama bir takım bile gelirinin yüzde 75’ini televizyon, reklam ve sponsorluk gelirleri oluşturmaktadır. Bu gelir kaynaklarından mahrum kalan spor kurum ve kuruluşlarının vay haline!!!
Başarıda süreklilik için gelir-gider dengeniz olması gerekmektedir. Bu durum ülkemiz için maalesef söz konusu değildir. Ülkemizdeki spor kulüplerinin ortak özelliği sahip oldukları aşırı borç miktarlarıdır. Bazı şirket yapısındaki spor kulüplerini bunun dışında tutabiliriz. Gelen kaynakların büyük kısmı banka borçlarına gitmektedir.
BU YÖNETİM ANLAYIŞI TARİHE GÖMÜLMELİ
Öncelikle ülkemizdeki spor kulüplerinin mevcut yönetim şekli ve yapısı değiştirilmelidir. Bu yapı ile borçlanmalar artıyor ve spor kulüplerinin çoğunlukla kişisel menfaatler çerçevesinde kullanıldığını görmekteyiz. Bu gidişat kulüplerin sonunu getirecektir. Ülkemizde devlet her zaman spor kulüplerine belediyeler yoluyla ya da çeşitli yollar ile destek sağlamıştır. Bu destekler de olmasa belki de kulüpler sahaya çıkamaz olabilirdi. Kulüplerin hala en büyük gider kalemi oyuncu transferleridir. Bunu düşürmenin tek yolu başarılı bir alt yapı sistemi kurmakla birlikte çeşitli spor pazarlaması yöntemlerini de uygulayarak gelirlerini arttırmaktır.
MAÇ BAŞI ADALETLİ ÜCRET
Spor kulüplerinin acilen alacağı stratejik kararla, küçülme ve başarılı altyapı sistemleri kurmak olmalıdır. Kulüpler için önemli olan ekonomik ve sportif açıdan sahip olduğu istikrarıdır. Şampiyonluklar bu istikrar içinde belli zamanlarda mutlaka gelecektir. Taraftar baskısını azaltmak adına yanlış ve yüksek paralar harcamak yerine, kulüpler taraftarlar ile iletişim faaliyetlerini artırmalı ve kulübün geleceğine beraber yön verebilmelidirler.
Bir futbol takımında; yöneticilerin, antrenörlerin, sporcuların kısaca her çalışanın performansı da değerlendirilmelidir. Oyuncularla transfer dönemlerinde anlaşılan maç başı ücret, maaş gibi ödemelerin belirleyicisi, oynadıkları maçlardaki performansları olmalıdır. Aynı takımda 90 dakika sahada varlık göstermeyen bir oyuncu ile yine aynı sürede en etkili bir şekilde oynayan oyuncu arasındaki performans farkı ücretlendirmeye de yansımalıdır.
ÖLÇÜLEBİLİR OLMAK ÖNEMLİ
Spor kulüpleri sporcuların maç performanslarını ölçülebilir yöntemler kullanarak analiz ederek ücret politikalarını ona göre revize etmeleri daha ekonomik, motivasyona yönelik ve oyuncunun daha disiplinli ve çalışkan bir şekilde işini yapmasını sağlayabilir. Bunu belirlemek için birçok bilimsel yöntem ve analiz metodu kullanılabilir.
Herhangi bir kurumda başarı için lokomotif yönetim yapısı ve insan gücüdür. Büyük paraların döndüğü spor sektöründeki baş rol oyuncusu olan kulüpleri, spor yönetimi eğitimi almış, sporun inceliklerini ve farklılıklarını bilen kişiler yönetmeli…
PROFESYONEL BAKIŞ ÖNEMLİ
Alman kulübü Borussia Mönchengladbach Başkanı Rolf Königs, “90’lı yılların ortalarında bizim 43 milyon Euro borcumuz vardı. Rezalet durumdaydık. Tüm operasyonları profesyonellere bıraktık, 2001’de borcumuz kalmamıştı” demişti.
Spor kulüplerinin her türlü performansının artırılmasında bu örnekte ki gibi profesyonelleşme kaçınılmazdır.
Bir kulübün başarıda istikrarı yakalayabilmesi dünyadaki kulüplerin uyguladığı aşağıdaki şartlardan birkaç tanesini bünyesinde barındırması olmazsa olmazlardandır.
• Gelir potansiyellerini arttırmak. Bu konuda swot analizi yapılmalıdır.
• Gelir artışına dair somut ve akılcı stratejiler geliştirmek,
• Gelir kaynak kalemlerini çeşitlendirmek,
• israf unsurlarını belirlemek ve gerekli tedbirleri almak,
• Taraftar sayılarını ve etkinliklere katılım oranlarını arttırmak,
• Taraftarlarının yurt içi ve dışı yayılım alanlarını genişletmek,
• Taraftarlarının sahiplenme-aidiyet duygularını coşturmak,
• Sportif başarılarında sürdürülebilirlik sağlamak,
• Kulüp marka değerini çok üst seviyelere taşımak,
• Sosyal medya ve dijital araçları en etkin şekilde kullanmak,
• Farklı işbirliğiimkanlarını araştırmak ve değerlendirmek,
• Yenilikçilik ve dijitalleşme ile stratejilerini desteklemek,
• Sportif başarılarının sonucunda oluşan gelir fırsatlarını akıllıca değerlendirebilmek.
Demek ki neymiş... Kulüp yönetmek o kadar da kolay değilmiş…
