Yargıtay’dan alınan istatistiki verilere göre 2016 yılında yaklaşık 780 bin hukuk uyuşmazlığının neredeyse yüzde otuzu iş uyuşmazlıklarından kaynaklanmakta. Bu durum ise İş Mahkemelerinin yükünü ağırlaştırmakta ve Kanun koyucunun duruma müdahalesini zorunlu kılmaktadır. Neyse ki işçi ve işveren arasındaki uyuşmazlıklar almış başını giderken ilaç gibi düzenleme imdada yetişti. Günümüzde en çok uygulama alanı olan alternatif uyuşmazlık çözümlerinden arabuluculuk artık, iş hukukunun ayrılmaz bir parçası haline geldi.  Adalet Bakanlığı’nca hazırlanan yeni İş Kanunu tasarısının onaylanmasıyla beraber işçi ve işveren uyuşmazlıklarında mahkemeye gitmeden arabulucuya başvurulması zorunlu hale geldi.

Yeni tasarıya göre bireysel ya da toplu iş sözleşmesi ayırt etmeden işçi ve işveren arasında ortaya çıkacak alacak, tazminat ve işe iade davalarından önce arabulucuya başvurmak bir dava şartı. Yani arabulucuya başvurmadan dosdoğru dava açmanız durumunda mahkeme maalesef ki davanızı usulden reddedecek.  Ancak söz konusu tasarı iş kazası ve meslek hastalığından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat davalarında ve bunlarla ilgili rücu davalarını bu düzenlemenin dışında tutmuştur.

Yılbaşında uygulamaya girecek bu düzenleme ile aynı zamanda söz konusu uyuşmazlıklar için arabulucuların nasıl görevlendirileceğine dair de hükümler yer alıyor. "Arabulucu, yapılan başvuruyu görevlendirildiği tarihten itibaren üç hafta içinde sonuçlandırır. Bu süre zorunlu hallerde arabulucu tarafından en fazla bir hafta uzatılabilir." hükmü ile mahkemelerde yıllarca süreden iş davalarının üç hafta gibi kısa bir sürede sonuçlandırılması hedefleniyor.

Her ne kadar iş mahkemelerinin yükünü azaltması noktasında önemli bir adım olsa da, arabuluculuk faaliyetlerinin masraflarının kime yükletileceği konusunda bazı endişeler var. Buna göre tarafların anlaşmaları durumunda arabuluculuk ücreti taraflarca eşit karşılanacak. Bu durum ise işverene nazaran ekonomik olarak daha zayıf olan işçinin aleyhine olacağı gerekçesiyle eleştiriliyor.

Son olarak arabuluculuk başvurusu, bir ay içinde işin yapıldığı yerdeki arabuluculuk bürosuna yapılacak. Arabuluculuk bürosu kurulmayan yerlerde ise başvurular, adalet komisyonlarınca alınacak.