YABANCILARIN TÜRKİYE’DE İKAMET İZİNLERİ

1-Türkiye’de vize süresi veya vize muafiyet süresinin dolmasından sonra ve herhalde doksan günden daha fazla kalacak kişiler için ikamet izni alma zorunluluğu vardır.İkamet izni alındıktan sonra altı ay içinde kullanılmak zorundadır.

2-Bazı durumlarda ikamet izni muafiyeti uygulanır.Bu kişiler 90 günlük vizesi olanlar vatansız kişi kimlik belgesi olanlar ülkemizde konsolosluk çalışanları İkamet izni muafiyeti dolanlar Türkiye’detekrardan kalmak isterlerse süre bitiminden sonraki on gün içinde valiliklere başvurulmak zorundadır.

3-İkamet izni ile ilgili başvurular göç idaresine yapılır.İkamet izni için başvurularda pasaport süresinin altmış günden fazla olması gerekmektedir. İkamet izni süresi sona ermeden son altmış gün içerisinde tekrar uzatma talebinde bulunulabilir.İkamet izninden itibaren yirmi gün içerisinde adres kayıt sistemine başvuruda bulunulması zorunludur.İkamet izni alan kişiler son bir yılda altı ay veya son beş yılda bir yıl yurt dışında kalırsa ikameti kesintiye uğramış sayılır.

4-İkamet izinleri altı ana başlıkta toplanır

a)Kısa dönem ikamet izni:Bilimsel araştırma yapanlar,Öğrenci değişim programlarına katılanlar,Kamu kurumları aracılığı ile eğitim araştırma staj yapacaklar,Türkçe öğrenme kurslarına katılanlar,Tedavi amaçlı ülkemize gelenler, ticari iş ve turizm amaçlı ülkemize gelenlere en fazla birer yıllık süre ile ikamet izni verilir.Son bir yıl içinde yüz yirmi günden fazla yurt dışında kalınırsa izin iptal edilir.

b)Aile ikamet izni: 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununa 28 maddesine göre düzenlenir.Aile ikamet izinleri on sekiz yaşına kadar eğitim ve öğretim izin hakkı sağlar.Aile ikamet izinleri iki yılı aşamaz.Aile ikamet iznine başvuran kişilerin ülkemizde adres kayıt sistemine kayıtlı olmaları son beş yıl içinde aile düzenine aykırı suç işlememiş olması Türkiye’de son bir yıldır ikamet etmesi ve gelirinin asgari ücretin üçte birinden az olmaması gerekir.Anlaşmalı evlilik olmaması dikkat edilmesi gereken diğer bir önemli konudur.

c)Öğrenci ikamet izni:Türkiye’de bir yükseköğretim kurumunda ön lisans, lisans,yüksek lisans ve doktora gören öğrencilere verilir.İzin süresi öğrenim süresini aşamaz.Bu izni alan kişilerin çalışma hakları bir yıldan sonra başlar ve haftada yirmi dört saatten fazla çalışamazlar.

d)Uzun dönem ikamet izni:Türkiye’de en az sekiz yıl ikamet izni almış olup son üç yıl içinde sosyal yardımlaşma almamış olanlara verilir.

e)İnsani İkamet İzni:En fazla bir yıllık izin verilir.Gerektiğinde bu süreler uzatılabilir.

f)İnsan Ticareti Mağduru İzni:Bu mağduriyeti yaşayanlar ve yaşaması tehlikesi olanlara verilir otuz gün sürelidir.Özel durumlarda en fazla altışar ay olmak üzere üç yılı geçemez.

YABANCILARIN TÜRKİYE’DE ÇALIŞMA İZNİ ŞARTLARI

1- Bu kanun kapsamındaki gelişmeleri düzenlemek amacıyla Çalışma Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na ait kurul en az yılda bir kez toplanarak değerlendirme yapar.

2- Çalışma izinleri, ikili anlaşmalar ve kanunlarla belirlenmiş kişilerile özel izin alan kişilerde uygulanmaz.

3-Çalışma izinleri yurtdışından yapılacaksa büyükelçiliklere ve konsolosluklara yapılır. Yurt içinde ise bakanlığa yapılır. Çalışma izni süresi bitmeden iki ay önce başvuru yapılmak zorundadır. Başvurularda eksiklik olması halinde en geç bir ay içinde tamamlanmalıdır. Başvuruların eksiksiz olması halinde bakanlık bir ay içinde sonuçlandırmak zorundadır. Çalışma iznini yurt dışından olan yabancılar çalışma izninden itibaren altı ay içinde işe Türkiye’de işe başlamak zorundadır.

4-. 5746 Yatırımlarda Devlet Teşvikleri Kanuna göre AR-GE merkezlerinde çalışacaklar için Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan özel izin alınması gerekir.

5-. Yüksek Öğretim Kurumlarında çalışacak öğretim elamanların için izin başvuruları Yüksek Öğretim Kurumu’na yapılır.

6- Bazı mesleklerde ise tamamen 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’na göre sadece Türk vatandaşları çalışabilmektedir.Bu meslekler ise; gümrük müşavirli- ği, avukatlık, rehberlik,sağlık sektöründe eczacılık, veterinerlik, dişçilik,hastane- lerde sorumlu müdürler ile güvenlik görevlileri Türk vatandaşı olmak zorundadırDenizcilik sektöründe ise Türk karasularında denizcilik, kaptanlık,kılavuzluk,gemi çalışanı olarak görev alan kişiler ile denizlerde balıkçılık işi yapan kişilerin yabancı vatandaş olmaları yasaklanmıştır.

7- Türkiye Cumhuriyeti’nin tanımadığı veya diplomatik ilişkisinin olmadığı ülke vatandaşları için çalışma izin şartı için Dışişleri Bakanlığından uygun görüş alınır.

8- Çalışma izni ilk başvuruda en çok bir yıl için verilir. İkincisinde iki yıl üçüncü başvuruda ise üç yıl olarak verilir. Türkiye’de uzun dönem ikamet izni veya en az sekiz yıl kanuni çalışma izni olan yabancıya süresiz çalışma izni verilir. Süresiz çalışma izni olan yabancılar seçme seçilme ve kamu görevlisi olma hakkı yoktur ayrıca askerlik hizmetlerinden sorumlu değillerdir. İşyeri değişikliği olması durumunda çalışma izni başvurusu tekrardan yapılır. Profesyonel meslek mensuplarına ayrıca çalışma izni verilebilir.Alınan çalışma izinleri süreli veya süresiz olarak ikiye ayrılır Süreli çalışma izinlerinde 6 ay ve bağımsız süresiz izinlerde ise 1 yıl boyunca aralıksız yurtdışında kalınması durumunda çalışma izni iptal edilir.Süreli Çalışma için 537,50 TLSüresiz Çalışma İzin Belgesi için 5375,00 TL harç yatırılması gerekir. Çalışma izni olmayan yabancıya:2400 TL Bağımsız çalışan yabancıya: 4800 TL işverenlere ise her bir yabancı çalışan başına:6000 TL idari para cezası verilir.Çalışma izni olanlar en geç yirmi gün içinde adres kayıt sistemine kayıt olur.Ev hizmetlerinde yaşlı,hasta ve çocuk bakımı dışında yabancılara çalışma izni verilmez. Çalışma izni veya turkuaz kartı olmayan yabancılar sınır dışı edilmek üzere İç İşleri Bakanlığı’na bildirilir.

DEVAMI YARIN…