Merhaba değerli ‘agazete’ okurları, Bu hafta yine bilinmesi çok önem arz eden konulardan biriyle karşınızdayız. Aile konutu nedir, aile konutu şerhi nedir, bu şerh ne gibi hukuki korumalar sağlar sorularını yanıtlamaya çalışacağız. Keyifli okumalar…
“Aile konutu” Medeni Kanunumuzda açık ve net olarak tanımlanmayan ancak aile yapısının korunması amacıyla Kanunumuzda sıkça yer alan kavramlardan biridir. Bilhassa Medeni Kanunumuzun 194.maddesi “(1) Eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz.” şeklinde bir düzenleme ile aile konutu hakkında eşlerin birlikte rızası ile hareket edebileceğini açıkça ifade etmiştir.
Bu durumdan anlaşılıyor ki aile konutu; evlilik birliği içerisindeki eşlerin, çocuklarıyla beraber düzenli aile yaşamını sürdürdüğü konuttur. Peki “aile konutu şerhi nedir ve nasıl konulur?” diye soracak olursanız bu da yine Medeni Kanunumuzun 194. maddesinin devamında açıkça belirtilmiştir. “Aile konutu olarak özgülenen taşınmaz malın maliki olmayan eş, tapu kütüğüne konutla ilgili gerekli şerhin verilmesini “tapu müdürlüğünden” isteyebilir.” 
Eşler evlilik birliği içerisindeyken bir konut edindiklerinde yani satın aldıklarında dilerse ortak olarak tapuyu üstlerine alabilirler ancak günümüzde çoğunlukla tek bir eş adına tapu kaydı yapılmaktadır. Dolayısıyla evlilik birliği devam ederken tapu kaydında adı görünen eş, malik olduğu ev üzerinde istediği tasarruflarda bulunabilir. Ancak istediği tasarruflarda bulunması demek ailenin düzenini temelinden sarsabilecektir. Bu nedenle bu hukuki koruma ile birlikte ailenin yaşadığı evin tapudaki kaydına “aile konutu” şerhi koyarak, eşlerden malik olanın diğer eşten habersiz olarak ev üzerindeki tasarruf hakkını engellemiş olursunuz. Bu durumda eşlerden biri diğerinin rızası olmadan evi bir başka kişiye satamayacaktır. 
Diyelim ki, aile konutu şerhi olmayan ancak ailenin düzenli kullanımının olduğu ev malik olan eş tarafından, diğer eşin haberi ve rızası olmadan satıldı. Bu durumda aile korunmasız ve ortada mı kalacaktır? Hayır. Bu durumda az önce bahsettiğimiz Medenin Kanunun 194. maddesine dayanılarak, haberi ve rızası olmayan eş tapu iptal ve tescil davası ile evin satışının iptalini “Aile Mahkemeleri”nden isteyebilir.
Son olarak bir diğer merak edilen konu ise kiralık eve “aile konutu şerhi” konulabilir mi? Bununla ilgili yasalarımızda açık bir hüküm yoksa da konuya ilişkin Yargıtay Kararları bulunmaktadır. Bunlardan birisi Yargıtay 2. Hukuk Dairesinin E. 2008/11603, K. 2008/11279,T. 24.7.2008 sayılı kararıdır. Bu kararda “Birlikte yaşamaya ara verilmesi haklı bir sebebe dayanıyorsa, hâkim, eşlerden birinin istemi üzerine, konut ve ev eşyasından yararlanmaya ilişkin önlemleri alır ( TMK 197/3 ). Bu yasal önlemlerin alınması için; tarafların oturdukları konutun davalı eşe ait olması gerekmediği gibi, kira veya başka bir sebeple temin edilmiş olup olmadığı da aranmaz” diyerek konuya açıklık getirmiştir.
Haftaya yeni bir konuda görüşmek üzere adalet ve huzur dolu günler dilerim…
Bilgi ve görüşleriniz için [email protected] adresinden ulaşabilirsiniz.