Tüm dünyayı etkisi altına alan Covid -19 salgınının Türkiye’deki ilk vakası 11.03.2020 tarihinde sağlık bakanı Fahrettin Koca tarafından Türk kamuoyuna duyurulmuştu.
Virüsün hızını yavaşlatmak adına çeşitli kısıtlamalar, yasaklar ve bir dizi önlemler alınmıştı. Türkiye 2020 yılı Haziran ayında ortaya atılan yeni normal kavramı ile tanışmıştı. Ancak yeni normalde eski normali yaşatan halk virüsün yayılma hızını arttırarak yeni kısıtlamaların önünü açtı.
Özellikle düğünler, törenler gibi çoklu kutlamalar vaka sayılarında ve ölüm sayılarında sıçramaya neden oldu. Mart ayında ayak sesleri duyulan bu virüse başta sıkı önlemler alan halk yavaş yavaş salgını ve ölümleri olağan sayarak önlemlerden ödün vermeye başladı. Hal böyle olunca Aralık başında yürürlüğe giren İçişleri bakanlığı genelgesi ile 81 ilde yeni önlemler alındı. Bu sıralarda Dünya’da aşı çalışmaları son sürat devam ediyordu ve Çin virüse karşı direnç gösteren aşı ürettiğini dünya kamuoyuna duyurdu. Hatta sipariş veren ülkeler arasında Türkiye’yi ilk sıralarda görmek mümkündür. Ocak ayı gibi Türkiye’ye gelen Çin aşıları ile virüsün yayılma hızını düşürme ve kontrol altına alma çalışmaları başladı. Bu kapsamda sağlık çalışanları başta olmak üzere kademeli şekilde yapılan aşılamaların olumlu etkilerinin gözlemlenmesi ile gözler kabineye çevrildi.
İç işleri başkanlığının yayımladığı genelgede; Yeni bir karar alınıncaya kadar ülke genelinde hafta sonları; Cuma günleri saat 21.00’de başlayacak, cumartesi ve pazar günlerinin tamamını kapsayacak ve Pazartesi günleri saat 05.00’de tamamlanacak şekilde sokağa çıkma kısıtlaması uygulanma kararı alınmış, 65 yaş ve üzeri / 20 yaş altı vatandaşlara da çeşitli kısıtlamaların uygulamasının yanı sıra etkileşimi azaltmak adına cafe ve restoranlarda müşteri kabul etmeksizin gel al ya da paket servisi yapılması kararı almıştı.
Bunun yanında yüzme havuzu, hamam, sauna, masaj salonu ve lunaparkların faaliyetlerinin durdurulması, ganyan, iddia ve milli piyango bayilerinde de içeriye müşteri kabul etmeksizin sadece kupon/ganyan yatırma gibi kurallar konulmuş ve birçok iş sahibi zarara uğramıştı.
Cumhurbaşkanı'nın yaptığı açıklamada yeni yılın yeni normali kapsamında düzenlenen normalleşme aşamalarının 1 Mart itibariyle kamuoyuna paylaşılacağı vurgulanmıştı.
Öngörülen düzenlemelerde hafta sonu yasaklarının kalkacağı, esnafların içeri müşteri kabul etmesine izin verileceği ana konular arasında. Salgın sürecinde birçok esnaf kepenk indirmiş, iflas etmiş ya da işçileri ücretsiz izne çıkarmıştı. Salgın ve ekonomik mağduriyet durumu toplumda bunalımları ve acımasız eşitsizliği bir kez daha gözler önüne serilmişti.
Özellikle uzaktan eğitim sürecinde sancılı sınavdan geçen öğrencilerimiz internet ve cihaz sorunu yaşamaktadır. Aileler internet ve bilgisayar gibi uzaktan eğitimin temel ihtiyaçlarını karşılama noktasında sıkıntı çektiklerini ve çocuklarının eğitimden geri kaldıklarını belirtiyor. Hatırlatılması gerekilen bir başka konu ise ücretsiz izne ayrılan ve kısa çalışma ödeneği ile hayatta kalması beklenilen kesim. Bu kesim maaşlarının yüzde altmışı kadar kısa çalışma ödeneği alarak yeme içme barınma gibi ihtiyaçlarını karşılamaya çalışıyor. İşveren ücretsiz izne ayırma noktasında mecbur kaldığını ve şartların buna zorladığını kendilerince haklı nedenlerle ortaya koyuyor. Bildiğimiz üzere covid-19 önlemleri kapsamında önce kapasitenin üçte biri kadar müşteri kabulü yeni genelge ile müşteri kabul etmeksizin hizmet verme noktasına getirilmişti. Bu nedenle normal şartlar altında kâr etmesi beklenilen bir restoranın bırakın kâr etmeyi günü bile çıkaramayacak hale geldiğine şahit olduk. Geldiğimiz noktada ise; İller dört ana gruba ayrılacak risklere göre sınıflandırma yapılacaktır(düşük, orta, yüksek, çok yüksek)
Okullarda kademeli olarak yüz yüze eğitime geçilecek.
Restoran, cafe, vs. gibi alanlarda işverenleri rahatlatacak adımlar atılacaktır.
Uzaktan eğitimle eğitimine devam edenlerin durumu illerdeki vaka sayısı baz alınarak planlanacak.
Hafta sonu sokağa çıkma kısıtlaması illerdeki vaka sayısı, aşılama ve diğer kriterlere göre değerlendirilip aşamalı olarak kaldırılacaktır
Ancak merak edilen vaka sayılarında gözle görülür düşüş olmamasına rağmen kısıtlamaların kaldırılmasının yeni bir dalgayı tetikleyip tetiklemeyeceğidir. Önümüzdeki günlerde vaka artış tabloları alınan kararların doğru olup olmadığını gözler önüne serecektir.
