Türkiye dün Musul Başkonsolosluğu’na düzenlenen saldırıya büyük tepki gösterdi. Dışişleri Bakanlığı sorumluların bir an önce adaletin karşısına çıkarılması gerektiğini söylerken, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye’nin bölgedeki mevcudiyetine yönelik daha önce de saldırılar düzenlendiğini söyledi. Geçmiş yıllarda Musul Başkonsolosluğu çalışanı olan 49 kişi DAEŞ tarafından kaçırılmış, daha sonra yurda güvenle dönüşleri sağlanmıştı.
Geçen hafta Irak’ın Duhok vilayetinin Zaho ilçesinde gerçekleştirilen ve dokuz kişinin hayatını kaybettiği saldırıda bazı çevreler Türkiye’yi suçlamış, Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Duhok'taki olay, PKK, YPG, PYD bunların alışılmış terör eylemlerinin bir benzeri. Buna biz yabancı değiliz. Bunu da Amerikalılara, Rusya tarafına 'Bakın durum böyle burada bir oyuna gelmeyin' dedik. Aynı şekilde bunu Irak'taki dostlarımıza, kardeşlerimize de söyledik. Yaptığınız açıklamalara dikkat edin, Türkiye'nin dostlarıyla, kardeşleriyle böyle bir eyleme girmesi mümkün değil." ifadelerini kullanmıştı.
Dün Türkiye Başkonsolosluğu'na yapılan saldırının gelişmeleri takip edilirken, akşam saatlerinde Bağdat, Yeşil Bölge’de bulunan Irak parlamentosuna protestocular tarafından girilmesi son dakika gelişmesi olarak duyuruldu. Peki Irak’ta neler oluyor? Son günlerde ülkeden peş peşe kritik haberler gelmesinin sebebi ne?
Yolsuzluğa karşı protesto gösterileri düzenlediklerini söyleyen es-Sadr yanlıları. Fotoğraf: Reuters
1) MECLİS NEDEN BASILDI?
Şii dini lider Mukteda es-Sadr destekçisi bir grup Yeşil Bölge’ye (Bağdat'ta meclis ve konsoloslukların bulunduğu bölge) girerek İran destekli Koordinasyon Çerçevesi'nin başbakan adayı Muhammed Şiya es-Sudani'yi protesto ettiler.
Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi de göstericilere seslenerek kamu ve özel mallara zarar vermemelerini ve Yeşil Bölge'den derhal çekilmelerini istedi. Irak'taki İran yanlısı Şii gruplar, başbakan adayı olarak Sudani'yi göstermişti. Protestocular es-Sadr yanlısı eski Başbakan Nuri el-Maliki karşıtı sloganlar attı.
Irak’ta eski başbakanlardan Nuri el-Maliki, Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr destekçilerinin Bağdat Yeşil Bölge’den çekilmesi sonrası silahla poz verdi. Fotoğraf: AA
2) MUKTEDA ES-SADR KİM?
ABD’nin 2003 yılında Irak’ı işgal etmesi sonucu dini lider ülkeyi birleştirebilecek biri olarak görülüyordu. 10 Ekim 2021 tarihinde yapılan genel seçimlerde başında olduğu parti 329 sandalyeli parlamentoya 73 milletvekili sokarak, meclisteki en güçlü grup haline gelmiş, hükümet kurma konusunda da kilit bir parti olmuştu.
Es-Sadr Ailesi Irak’ın en güçlü ailelerinden biri. Babası Muhammed Sadık es-Sadr sadece Irak’ta değil Şii dünyasında da saygı duyulan bir isimdi, 1999 yılında bir suikast sonucunda öldürüldü. Dedesinin kuzeni Muhammed Bakr es-Sadr, Irak’ın ilk Şii siyasal partisi olan Dava Partisi’nin kurucularından. Ailenin Lübnan’da da nüfuzu olduğu biliniyor. Mukteda Es-Sadr, ABD Irak’ı işgal ettiğinde 30’lu yaşlarına yeni girmişti ve işgale karşı, Mehdi Ordusu ismi verilen yapıyı kurmuştu.
3) TÜRKİYE KONSOLUSLUĞU’NA SALDIRI NEDEN GERÇEKLEŞTİRİLDİ?
Es-Sadr yanlısı grup Yeşil Bölge’de karışıklığa sebebiyet vermiş olsa da henüz Türkiye Cumhuriyeti Başkonsolosluğu’na yapılan saldırıyı üstlenen çıkmadı. Türkiye, Irak makamlarına olayın aydınlatılması noktasında çağrıda bulunuyor.
4) BASKININ ARDINDAN NELER YAŞANDI?
Mukteda es-Sadr protestoculardan Yeşil Bölge’den çekilmelerini istedi. Şii lider es-Sadr, sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı açıklamada, "Mesajınız yerine ulaştı. Yolsuzları ürküttünüz. İki rekat namaz kılıp barışçıl şekilde evinize dönebilirsiniz" ifadelerini kullandı. Es-Sadr destekçileri, Şii liderin mesajı sonrası namaz kılarak Yeşil Bölge'deki Meclis binasından ve diğer alanlardan çekilmeye başladı. BM Genel Sekreter Sözcü Yardımcısı Farhan Haq, “Yaşananlar, Güvenlik Konseyi'nin dikkatini çeken bazı sorunları ve birliğin dağıldığı bir zamanda Irak'taki tüm tarafların ve siyasi grupların birlikte çalışması gerektiğini gösteriyor. Bu bir büyük endişe kaynağıdır" diye konuştu.
5) IRAK’TA NASIL BİR SİYASİ İKLİM HAKİM?
Irak'ta siyasi güçler arasındaki farklılıklar nedeniyle, 10 Ekim 2021'de yapılan erken milletvekili seçimlerinden bu yana yeni bir hükümet kurulamamış, 25 Temmuz'da Şii koalisyonu, 8 aydan uzun süredir devam eden krizi sona erdirmek için yeni bir adım olarak 52 yaşındaki Sudani'yi başbakan adayı olarak işaret etmişti.
HABERGLOBAL
