YÜRÜRLÜKTEKİ METİN

 

  1. Cumhurbaşkanına vekillik etme

 

Madde 106 – Cumhurbaşkanının hastalık ve yurtdışına çıkma gibi sebeplerle geçici olarak görevinden ayrılması hallerinde, görevine dönmesine kadar, ölüm, çekilme veya başka bir sebeple Cumhurbaşkanlığı makamının boşalması halinde de yenisi seçilinceye kadar, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Cumhurbaşkanlığına vekillik eder ve Cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanır.

 

TEKLİFLE DEĞİŞEN METİN

 

  1. Cumhurbaşkanı yardımcıları, Cumhurbaşkanına vekalet ve bakanlar

 

Madde 106 – Cumhurbaşkanı, seçildikten sonra bir veya daha fazla Cumhurbaşkanı yardımcısı atayabilir.

Cumhurbaşkanlığı makamının herhangi bir nedenle boşalması halinde kırk beş gün içinde Cumhurbaşkanı seçimi yapılır. Yenisi seçilene kadar Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cumhurbaşkanlığına vekâlet eder ve Cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanır. Genel seçime bir yıl ve daha az kalmışsa Türkiye Büyük Millet Meclisi seçimi de Cumhurbaşkanı seçimi ile birlikte yenilenir. Genel seçime bir yıldan fazla kalmışsa seçilen Cumhurbaşkanı Türkiye Büyük Millet Meclisi seçim tarihine kadar görevine devam eder. Kalan süreyi tamamlayan Cumhurbaşkanı açısından bu süre dönemden sayılmaz. Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimlerinin yapılacağı tarihte her iki seçim birlikte yapılır.

Cumhurbaşkanının hastalık ve yurt dışına çıkma gibi sebeplerle geçici olarak görevinden ayrılması hallerinde, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cumhurbaşkanına vekâlet eder ve Cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanır.

Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olanlar arasından Cumhurbaşkanı tarafından atanır ve görevden alınır. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, 81 inci madede yazılı şekilde Türkiye Büyük Millet Meclisi önünde ant içerler. Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, Cumhurbaşkanı yardımcısı ve bakan olarak atanırlarsa üyelikleri sona erer.

Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, Cumhurbaşkanına karşı sorumludur. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar hakkında görevleri ile ilgili suç işledikleri iddiasıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının salt çoğunluğunun vereceği önergeyle soruşturma açılması istenebilir. Meclis, önergeyi en geç bir ay içinde görüşür ve üye tamsayısının beşte üçünün gizli oyuyla soruşturma açılmasına karar verebilir.

Soruşturma açılmasına karar verilmesi halinde, Meclisteki siyasî partilerin, güçleri oranında komisyona verebilecekleri üye sayısının üç katı olarak gösterecekleri adaylar arasından her siyasî parti için ayrı ayrı ad çekme suretiyle kurulacak on beş kişilik bir komisyon tarafından soruşturma yapılır. Komisyon, soruşturma sonucunu belirten raporunu iki ay içinde Meclis Başkanlığına sunar. Soruşturmanın bu sürede bitirilememesi halinde, komisyona bir aylık yeni ve kesin bir süre verilir.

Rapor Başkanlığa verildiği tarihten itibaren on gün içinde dağıtılır, dağıtımından itibaren on gün içinde Genel Kurulda görüşülür. Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tam sayısının üçte ikisinin gizli oyuyla Yüce Divana sevk kararı alabilir. Yüce Divan yargılaması üç ay içerisinde tamamlanır, bu sürede tamamlanamazsa bir defaya mahsus olmak üzere üç aylık ek süre verilir, yargılama bu sürede kesin olarak tamamlanır.

 

Bu kişilerin görevde bulundukları sürede, görevleriyle ilgili işledikleri iddia edilen suçlar bakımından, görevleri bittikten sonra da (5)'inci, (6)'ncı ve (7)'nci fıkra hükümleri uygulanır.

Yüce Divanda seçilmeye engel bir suçtan mahkûm edilen Cumhurbaşkanı yardımcısı veya bakanın görevi sona erer.

Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, göreviyle ilgili olmayan suçlarda yasama dokunulmazlığına ilişkin hükümlerden yararlanır.

Bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri ve yetkileri ile teşkilat yapısı ile merkez ve taşra teşkilatlarının kurulması Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenir.

 

BU MADDE İLE NE DEĞİŞİYOR PEKİ?

Teklifin bu maddesiyle, Anayasa’nın 106.maddesinde yapılması teklif edilen değişiklik özetle ‘Cumhurbaşkanına hastalık ve yurt dışına çıkma veya diğer gerekli durumlarda TBMM Başkanı Cumhurbaşkanına vekâlet ederdi. Yeni tasarı ile Cumhurbaşkanı yardımcısı vekâlet edecek’. Cumhurbaşkanlığı makamı herhangi bir nedenle boşalması durumunda 45 gün içinde Cumhurbaşkanı seçimi yapılır. Yeni bir Cumhurbaşkanı seçilene kadar Cumhurbaşkanı yardımcısı vekâlet eder ve Cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanır.

Ana muhalefetin savunduğu, Teklif kapsamında bu göreve atanacak Cumhurbaşkanı yardımcısı kişi vekâlet edecekleri süre boyunca Cumhurbaşkanı’na verilmesi teklif edilen her türlü yetkileri bizzat kullanabileceklerdir. Yasal olabilir ancak mantıklı değildir. TBBM Başkanı'nın vekâlet etmesi daha mantıklı ve yasaldır. 

 

AK Parti'ye göre ise; Hükümeti Cumhurbaşkanı kuruyor. Bir veya daha fazla cumhurbaşkanı yardımcısı atayacak. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve Bakanlar da denetim ve cezai sorumluluk getiriliyor. Cumhurbaşkanı gibi, soruşturulabilinecek ve gerek görülürse yargılanabilecek. Yasamayla yürütme ayrılacağı için, Bakan olarak atanan milletvekilinin TBMM’deki vekilliği düşecek. Cumhurbaşkanı yardımcılarının gerekli durumlarda vekâlet etmesi mantıklı ve yasaldır diyor.

Evet sevgili dostlar, Türkiye’nin yedinci defa yapacağı referandumda siz karar vereceksiniz.

Sonuçta söz milletindir, yetki milletindir, karar milletindir. Mühür sizlerin elindedir.  Son sözü sandıkta söyleyecek ve karar verecek sizlersiniz, bizleriz...

Bugün Gökdere Meydanı'nda Bursalılara saat 16.00'da hitap edecek olan Ak parti Genel Başkanı ve Başbakan Binali Yıldırım'dan da anayasa değişikliğine yönelik evet kampanyası mitinginde maddelerle ilgili yorumlarını hep beraber dinleyeceğiz...