YÜRÜRLÜKTEKİ METİN
E. Sorumluluk ve sorumsuzluk hali
Madde 105 – Cumhurbaşkanının, Anayasa ve diğer kanunlarda Başbakan ve ilgili bakanın imzalarına gerek olmaksızın tek başına yapabileceği belirtilen işlemleri dışındaki bütün kararları, Başbakan ve ilgili bakanlarca imzalanır; bu kararlardan Başbakan ve ilgili bakan sorumludur.
Cumhurbaşkanının resen imzaladığı kararlar ve emirler aleyhine Anayasa Mahkemesi dahil, yargı mercilerine başvurulamaz.
Cumhurbaşkanı, vatana ihanetten dolayı, Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının en az üçte birinin teklifi üzerine, üye tamsayısının en az dörtte üçünün vereceği kararla suçlandırılır.
TEKLİFLE DEĞİŞEN METİN
E. Cumhurbaşkanının cezai sorumluluğu
Madde 105 – Cumhurbaşkanı hakkında, bir suç işlediği iddiasıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının salt çoğunluğunun vereceği önergeyle soruşturma açılması istenebilir. Meclis, önergeyi en geç bir ay içinde görüşür ve üye tamsayısının beşte üçünün gizli oyuyla soruşturma açılmasına karar verebilir.
Soruşturma açılmasına karar verilmesi halinde, Meclisteki siyasî partilerin, güçleri oranında komisyona verebilecekleri üye sayısının üç katı olarak gösterecekleri adaylar arasından her siyasi parti için ayrı ayrı ad çekme suretiyle kurulacak on beş kişilik bir komisyon tarafından soruşturma yapılır. Komisyon, soruşturma sonucunu belirten raporunu iki ay içinde Meclis Başkanlığına sunar. Soruşturmanın bu sürede bitirilememesi halinde, komisyona bir aylık yeni ve kesin bir süre verilir.
Rapor Başkanlığa verildiği tarihten itibaren on gün içinde dağıtılır, dağıtımından itibaren on gün içinde Genel Kurulda görüşülür. Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tam sayısının üçte ikisinin gizli oyuyla Yüce Divana sevk kararı alabilir. Yüce Divan yargılaması üç ay içerisinde tamamlanır, bu sürede tamamlanamazsa bir defaya mahsus olmak üzere üç aylık ek süre verilir, yargılama bu sürede kesin olarak tamamlanır.
Hakkında soruşturma açılmasına karar verilen Cumhurbaşkanı seçim kararı alamaz.
Yüce Divanda seçilmeye engel bir suçtan mahkûm edilen Cumhurbaşkanının görevi sona erer.
Cumhurbaşkanının görevde bulunduğu sürede işlediği iddia edilen suçlar için görevi bittikten sonra da bu madde hükmü uygulanır.
Bu madde ile ne değişiyor peki?
Teklifin bu maddesiyle, Anayasa’nın 105. maddesinde yapılması teklif edilen değişiklik özetle ‘Cumhurbaşkanının cezai sorumluluğu’ getiriliyor. Mevcut metinde cumhurbaşkanının resen imzaladığı kararlar ve emirler aleyhine Anayasa Mahkemesi dahil, yargı mercilerine başvuru yapılamıyor. Sadece görev süresinde vatana ihanetten dolayı meclisin üye tam sayının en az üçte birinin teklifi ile üye tamsayının en az dörtte üçünün vereceği kararla suçlanabilirdi.
Ana muhalefetin savunduğu, Mevcut anayasadaki Cumhurbaşkanı ile değişiklikten sonra ortaya çıkacak Cumhurbaşkanı aynı değil. Sorumlulukları ile kullandıkları yetkiyle orantılı olarak ele almak gerekir. Mevcut cumhurbaşkanının yetkileri sınırlıdır. Siyasi sorumluluk hükümettedir. Getirilmek istenen ise bütün yürütme yetkileri elinde toplamış ve parti genel başkanlığı yapabilecektir.
Meclisin ve milletvekillerinin etkisi ve yetkisi olmadığını, cezai sorumluluğun bir şey ifade etmeyeceğini iddia ediyorlar.
AK Parti'ye göre ise; Cumhurbaşkanı’nı var olan ‘sorumsuzluğu’ ortadan kalkıyor, yani ‘yetkili ama sorumsuz’ olmaktan çıkıyor.
Yeni sistemde cumhurbaşkanına denetim ve cezai sorumluluk geliyor. Şu anki anayasa göre meclisin dörtte üç oyuyla sadece vatana ihanetten yargılanabilirdi. Cumhurbaşkanı soruşturulabiliyor ve gerek görülürse Yüce Divan’a yollanabiliyor. Hakkında soruşturma açılan cumhurbaşkanı erken seçim kararı alamayacak. Yeni sistemde meclise ve millete karşı sorumlu olacak. Yeni sistemde bütün iş ve işlemleri yargı denetiminde olacak.
Evet sevgili dostlar, Türkiye’nin yedinci defa yapacağı referandumda siz karar vereceksiniz.
Sonuçta söz milletindir, yetki milletindir, karar milletindir. Mühür sizlerin elindedir. Son sözü sandıkta söyleyecek ve karar verecek sizlersiniz, bizleriz...
Bu arada yarın Gökdere Meydanı'nda Bursalılara saat 16.00'da hitap edecek olan Başbakan Binali Yıldırım'dan da anayasa değişikliğine yönelik evet kampanyası mitinginde maddelerle ilgili yorumlarını hep beraber dinleyeceğiz...
