Türkiye'de çoklu televizyon kanalına geçiş serüveni, 1990'lı yılların başına dayanır ve medya tarihindeki önemli dönüm noktalarından biridir. Türkiye’nin çoklu TV kanalına geçiş sürecini bir sonraki yazımda bahsedeceğim ama ondan önce, hali hazırda şuan Türkiye’de birçok kanal ve dijital mecralar olmasına karşın, doğru düzgün Televizyon programları için yapılan ödül töreni yok ve bunun nedenlerini irdelemek gerekir.

Filmler için birçok festival var. Filmler, festivallere yollanarak bir anlamda görücüye çıkıyorlar. Hatta sırf festivale film yapılıyor. Bu film sektörü için bir nevi prestij pazarı. Öyle ki filmler adeta görünmez bir gişe ve festival filmi diye kategori ediliyor.

Televizyon için ise böyle bir organizasyon yok. Müzik alanında yapılanlar var. Birde 50 yıldan beri yapılan Altın kelebek ödül törenini sayabiliriz. Ancak Altın kelebek sadece Televizyon programları için değil müzik alanını da kapsıyor. Oysa pek çok TV kanalının olduğu ülkemizde Altın kelebek ile birlikte bir sürü ödül töreni programları düzenlenmeliydi. Bu ödül töreni, kanalların yaptıkları programların, içerik kalitelerini arttırabileceği gibi yeni projelerin konseptini belirlemekte de faydalı olabilirdi.

Neden yapılamıyor sorusuna birkaç başlık ile cevap verelim.

Farklı Ödül Törenleri: Türkiye'de birçok televizyon gösterimi ve ödül alanı mevcut. Örneğin, Altın Kelebek Ödülleri gibi köklü ödül törenleri, televizyon dünyasında önemli bir yer tutar. Bu durum, yeni bir ödül etkinliği düzenlemenin zorluğunu artırır. Rekabette tekelcilik fikri olduğu düşünülebilir ama karşısına alternatif koymadan bunu anlamak mümkün değildir.

Maliyet ve Sponsorluk: Bir ödül töreni düzenlemek, önemli ölçüde maliyet gerektirir. Bu nedenle, yeterli sponsor veya mali destek bulmak zor olabilir. Düşük bütçeler, etkinliğin kalitesini etkileyebilir. 50 yıldır yapılan Altın kelebekte belli sponsorluklar ile yapılmakta.

Değişen İzleyici Alışkanlıkları: Dijital platformların ve streaming hizmetlerinin artması, geleneksel televizyon izleme alışkanlıklarını değiştirdi. Bu da televizyon odaklı ödül etkinliklerine olan ilgiyi azaltmış olabilir. Bu yeterli bir sebep olarak sayılmamalı.

Yarışma ve Dizi Formatları: Türkiye’de birçok televizyon kanalı, yarışma programları ve dizilere odaklandı. Dizi dünyası, daha geniş bir kitleye ulaşmakta, bu da belirli ödül etkinliklerine olan ilgiyi düşürebilir. Hiç değilse salt diziler için bile ödül töreni düzenlenebilirdi ama o da yok.

Etkileşim ve Pazarlama: Akıllı telefonlar ve sosyal medya, izleyicilerin dikkatini dağıtırken, televizyon ödül törenlerini daha az dikkat çekici hale getirebilir. Ayrıca, geleneksel medya üzerinden yapılan tanıtımlar, sosyal medya ile karşılaştırıldığında daha az etkili olabilir. Ödül törenleri için akıllı telefonlar ve sosyal medya aktifleştirilirse etki arttırılabilir.

İletişim ve Hedef Kitle: Ödül töreninin hedef kitlesinin iyi tanınması gerekiyor. Eğer bu kitle yeterince büyük değilse, etkinliğin popülaritesini artırmak zorlaşabilir. Belirlenecek kategori ile popülarite artabilir.

Toplumun Gelenek Görenekleri: Türkiye’de bazı ödül organizasyonları, toplumsal norm ve değerlerin etkisiyle eleştirilebilir. Televizyon dünyasında popüler olan temalar, zaman zaman izleyicilerin beklentileriyle uyuşmayabilir. Bu sorun hep var. Yapılan işler toplumun temel yapı taşlarına göre uygulanmalı. Hatta izleyici bu anlamda yönlendirici bile olabilir.

Baskı ve Eleştiri: Televizyon dünyasında yer alan yapımlara yönelik olumsuz eleştiriler, sahnelenecek bir ödül etkinliğinin itibarını zedeleyebilir. Bu durum, yeni organizasyonların cesaretini kırabilir. Tam tersi de olabilir. Yapılan işi cesaretlendirip daha güzel iş yapmaları için çıtayı yukarıya çekebilir. Ayrıca televizyon dünyasında karşılığı yoksa yani reyting düşükse ömrü uzun olmuyor.

Kurumsal Sponsorluk ve Destek Azlığı: Televizyon kanalları ve prodüksiyon şirketlerinin, yeni ödül törenlerinin desteklenmesinde yeterince istekli olmaması da önemli bir faktördür. Aslında bunu bir kanalın değil kanallardan bağımsız kuruluşların yapması gerekir. Örneğin devlet destekli olabilir.

Türkiye’deki mevcut televizyon ödül törenleri, birçok bu zorluğun üstesinden gelerek varlıklarını sürdürmektedir. Ancak yeni bir ödül organizasyonunun ortaya çıkabilmesi için, izleyiciler ve sanayiciler arasında daha fazla destek görmesi gerekecektir.

Tüm bunlara rağmen bu yıl 50. kez dağıtılan Altın Kelebek Ödülleri sahiplerine kavuştu. İçerisinde birkaç konsepti barındıran bu ödül töreni tam anlamıyla Televizyon programları için olmasa da bir eksikliği giderdiği aşikar.

Altın kelebek ödül töreni için yapacağımız birkaç olumsuz durumdan bahsetmeden geçemeyeceğim.

Dağıtılan ödüller ve kategoriler çok fazla. Adeta herkese ödül verilmiş. Herkesi davet edelim ve katılanlara ödül verelim böylece kimsenin gönlü kırılmış olmasın mantığı ön planda tutulmuş sanki. Hadi bu bir nevi tölere edilebilir. Ancak yarışmayı organize eden kurumun da kendine ait kanalları olması ve kendi kanallarında yapılan programlara pozitif ayrımcılık yapma ihtimali bile ödül töreninde ödüller, hak edene verilmeli mantığına ters düşebilir.

Bu sene dağıtılan kategoriler de ödül alanlara itirazım ayrıca var. O konuya girersem yazımı dizilerimizdeki uzun bakışmalar gibi epeyse uzatmış olacağım. O yüzden o konuya girmiyorum.

Her şeye rağmen bu tarz ödül törenlerinin mutlaka olması gerektiğini düşünüyorum. Nasıl ve ne şekilde olacağı ayrıca planlanmak koşulu ile tabi.