Esneyen birini gördüğümüzde neden esneriz?

Gökhan Şenyavaş / Mert Şafak

İnsan vücudunun birçok gizemi vardır. Bunlardan biri de neden esnediğimiz ve esnemenin neden bulaşıcı bir durum olmasıdır. Bilim dünyasının esnemekle ilgili yaptığı birçok araştırma mevcut Esnemek sadece yorgunken veya uykumuz geldiğinde yaptığımız bir eylem değildir. Esneyen birini gördüğümüzde veya esnemekle ilgili bir şey düşündüğümüzde esniyoruz. Bu yazıyı okurken bile esniyor olabilirsiniz. Peki esnemek neden bulaşıcıdır?

Esnemek nedir? Neden esneriz?

İstem dışı gerçekleşen bir eylem olan esnemek, akciğerlerin ağız yoluyla bolca hava dolmasıdır. Genellikle uykumuz geldiğinde, yorgun olduğumuzda gerçekleştirdiğimiz esneme eylemi, bu gibi durumların dışında da meydana gelmektedir. Esnemeyle ilgili bilim insanlarının yaptığı birçok araştırma mevcuttur. Eskiden beyne oksijen iletilmesinden dolayı esnediğimiz düşünülürken, şuan da beyindeki sıcaklık düzenleyicisi görevi gördüğü düşünülmektedir. Yapılan deneylerde artan beyin sıcaklığının, esneme sonrasında düştüğü gözlemlenmiştir. Uykumuz geldiğinde esnememizin sebebi ise uykusuzluğun beyin sıcaklığını arttırmasıdır. Bu sebeple de uykusuzluk ve esneme eylemi ilişkilendiriyor.

Esnemek neden bulaşıcıdır?

Esneyen birini gördüğümüzde, esnemek ile ilgili bir şey okuduğumuzda hatta esnemeyi düşündüğümüzde bile niye esnediğimiz merak ediliyor. Bilim dünyası bu sorunun cevabını bulmak için birçok çalışma yaptı. Fakat hâlâ kesin bir cevap bulunmuş değil. Yapılan çalışmalara göre esnemenin bulaşıcı olma sebebi empati duygusuyla bağdaştırılıyor. Yapılan bir çalışmaya göre, 1-6 yaş arasında 120 çocuğun katıldığı bir deneyde, 4 yaşına kadar olan çocukların esnemeye tepki vermedikleri görüldü. Bunun gibi yapılan birkaç çalışmayla birlikte, empati duygusu gelişmemiş veya daha az gelişmiş insanların esnemeye karşı olan tepkilerinin farklı olduğu gözlemleniyordu. Bu yüzden uzmanlar esnemenin bulaşıcı olmasını empati duygusuyla ilişkilendiriyor.