Yüzmenin tarihsel yolculuğu

Ulaş Girgin

İnsanların eski çağlardan beri yüzme eylemi ile iç içe olmaları onu hayatın olağan bir parçası haline getirdi, kimi zaman bazı gereksinimler için kimi zaman da keyifli vakit geçirmek amacıyla yüzmeye başvuruldu. İlk zamanlarda insanların kendilerini yırtıcılardan, diğer vahşi hayvanlardan korumak ve gıda gereksinimini karşılamak amacıyla yüzmeden yararlanmış oldukları arkeolojik kazı ve bulgularla ortaya çıkarıldı. Eski Yunan ve Roma uygarlıklarında yüzme, askeri eğitimle birlikte temel eğitimin önemli bir parçası olarak görülmekteydi.

İlk havuzlar, ilk yarışlar

Yüzme eyleminin gerçekleştirildiği doğal alanların yanı sıra havuzlar da 19. yüzyılın son bölümünde yavaş yavaş yüzme alanı olarak kullanılmaya başlandı. İlk açık hava havuzunun 1828 yılında İngiltere’nin Liverpool şehrinde yapılmasından kısa bir süre sonra ilk uluslararası yüzme yarışları 1837’de Londra’da, 1846’da da Avustralya’da düzenlendi. Yüzmenin bir spor dalı haline gelmesi 1888’de ABD’de Amatör Spor Birliği’nin kurulması ile gerçekleşti. 1896’da ise modern olimpiyat oyunlarında yüzme yarışlarına da yer verildi.

1909 yılında Londra’da Uluslararası Amatör Yüzme Federasyonu (FINA) kuruldu. İlk zamanlarda sadece erkeklerin katıldığı yarışlarda 1912 yılında kadın yüzücüler de yer almaya başladı. FINA ile birlikte yarışlarda bu federasyonun yönetmeliği esas alındı. Yönetmelikte yarış mesafelerinin metre cinsinden ölçülmesi ile serbest, sırtüstü, kelebek ve kurbağalama gibi yüzme stilleri de dünya çapında yüzme stilleri olarak tescillendi.

Türkiye’de yüzme

Türkiye’de ise yüzme sporuna ilk yer veren kulüp Fenerbahçe oldu. Ardından Galatasaray’da kulüp bünyesinde bir yüzme şubesi açarak ezeli rekabeti bu alana da taşıdı. Türkiye’nin ilk kısa ve ölçülü mesafedeki yüzme yarışı Galatasaray tarafından 15 Eylül 1923 yılında düzenlenen Büyükada Yarışı oldu. 100 metre mesafede gerçekleştirilen yarışta İtalyan Mai Cimmeri birinci olurken, Fenerbahçe’den Raşit Bey ikinci, Galatasaray’dan Nejad Abud üçüncü oldu.

1928 yılında ilk İstanbul Ferdi Yüzme Şampiyonası düzenlenirken, 1931 yılında ise ilk İstanbul Kulüplerarası Yüzme Şampiyonası düzenlendi. Bu şampiyonada Beylerbeyi Spor Kulübü kazandığı 32 puan ile şampiyon oldu. Yüzme dalında gerçekleştirilen ilk Türkiye Şampiyonası ise 26 Ağustos 1932 tarihinde İstanbul, İzmir, Bandırma ve İzmit’ten sporcuların katılımı ile yine İstanbul’da düzenlendi.  

Tüm vücut kaslarını çalıştırmasıyla bedensel gelişimde en etkili spor yöntemi olarak bilinen yüzme, aynı zamanda yaşam disiplinini en iyi sağlayan spor dallarından biri olarak tarih içinde değişti, gelişti ve bugünkü modern haline dönüştü. Bedensel etkilerinin yanı sıra psikolojik olarak da insana iyi geldiği uzmanlar tarafından kanıtlanmış olan yüzme eylemi, yaşam içinde keyifli zaman geçirme ve zinde bir vücut için sağladığı katkılar ile özellikle yaz aylarında kaliteli zaman geçirmenin en etkili eylemlerinden biri olarak karşımıza çıkıyor.