2011 yılında ilk defa Avustralya’da hayata geçirilen daha sonra İngiltere, İrlanda, Fransa ve Macaristan gibi çok sayıda ülkede uygulamaya yönelik adımların atıldığı sigarada tek tip paket uygulaması şimdi de Türkiye’de uygulanmaya başlıyor. Tütün ürünlerinin satışına ve kullanımına ilişkin yeni düzenlemelerin içinde yer aldığı torba yasa Meclis’te komisyondan geçti. Düzenlemeyle sigara paketleri tek tip olacak ve paket üzerinde logo kullanımı tarih olacak. Paket üzerinde kullanılan uyarıcı resim ve yazının da alanı yüzde 85’e çıkarılacak. Satış alanlarında sigaralar görünen alanlardan kaldırılarak tezgâh altında kapalı dolaplarda muhafaza edilecek. Önümüzdeki günlerde Meclis gündemine gelerek yasalaşması beklenen düzenlemenin 7 ay içinde hayata geçirilmesi planlanırken, uygulama aykırı davrananlara yönelik ise 20 bin TL para cezası ve 20 gün işletme kapatma cezası öngörülüyor. SİGARALI FOTOĞRAFA YASAK Sigara kullanımını özendirdiği için daha önceki düzenlemelerle televizyonda yayınlanan programlarda, filmlerde, dizilerde, müzik kliplerinde, reklam ve tanıtım filmlerinde uygulanan sigara kullanımı yasağı da genişletildi. Yeni düzenlemeyle sigara kullanımı yasağı sinema salonlarında gösterilen filmler ve reklamlar ile tiyatro salonlarında sergilenen eserlerde ve internet ile topluma açık sosyal medya ve benzeri ortamlar için de uygulanmaya başlayacak. Özellikle sosyal medyada takipçisi fazla olan isimlerin bu yöndeki paylaşımları çok tartışılmıştı. Sağlık, eğitim ve öğretim, kültür ve spor hizmeti verilen yerlerde uygulanan sigara satış yasağının kapsamına üniversite kampüs alanları içinde bulunan işletmelerde de dâhil edildi. Böylelikle düzenleme yürürlüğe girdiğinde hiçbir şekilde öğrencilerin eğitim gördükleri alanların içinde sigara satışı gerçekleştirilemeyecek. Bakkal, market ve büfe gibi satış noktalarında sigaralar artık görünmeyecek. Esnafın tepkisini çeken tek madde olarak da bilinen düzenleme ile tütün ürünleri kapalı dolaplarda, kişilerin ulaşamayacağı ve göremeyeceği şekilde satışa sunulacak. Esnaf bu maddeyi satışları düşüreceği için istemiyor. YÜZDE 85’İ UYARI YAZISI VE RESMİ OLACAK Düzenlemede en önemli değişiklik ise sigara paketlerinde yaşanacak. 2010 yılında sigara paketleri üzerinde uygulanan resimli uyarının ardından şimdi de tek tip uygulaması hayata geçiriliyor. Tütün ürünleri paketleri ile nargile şişelerinin üzerine, zararlarını belirten resimli ve Türkçe yazılı uyarı veya mesajların konulacağı alan 65’den yüzde 85’e çıkarılarak neredeyse paketinin tamamı uyarı içerikli olacak. TEK TİP PAKET Ayrıca Türkiye'de üretilen veya ithal edilen tütün ürünlerinin; markanın yazım şekli, yazı karakteri, punto boyutu, paket üzerindeki konumu, paketlerin rengi, paket üzerinde yer verilen uyarı mesajları, diğer zorunlu yazı, ibare, şekiller dahil olmak üzere aynı şekilde tek tip olarak tasarlanarak, düz ve standart paket biçiminde satışa sunulacak. LOGO DÖNEMİ SONA ERİYOR Öte yandan artık paketlerde marka sadece bir yüzeyde yer alacak ve bu yüzeyin yüzde 5’ini aşamayacak. Paketlerde logo, simge veya andırıcı her hangi bir işaret olmayacak. Renk, şekil, ebatlar ve kapalı dolapların şekli Sağlık Bakanlığı ile Tarım ve Orman Bakanlığı’nın görüşü alınarak belirlenecek. Tek tip paket uygulanan ülkelerde genellikle yeşilin bir tonu olan Pantone 448C rengi kullanılıyor. Binlerce sigara içen kişinin katıldığı bir anketle belirlenen renk dünyanın en çirkin rengi olarak da kabul ediliyor. Düzenlemede yasaklara aykırı hareket edenler için verilmesi öngörülen cezalarda belli oldu. Eklenen maddeler ile belirlenen yeni düzenlemeye aykırı hareket edenlere ise 5 bin TL’den 20 bin TL’ye kadar para cezası verilecek. Para cezasının yanı sıra kural ihlalinde ısrar edenlere ise her defasında yirmi günden bir aya kadar kapatma cezası verilecek. Alt ve üst sınırları belirlenen idari para cezalarının miktarı, işletmenin büyüklüğü, ihlalin gerçekleştiği yer itibarıyla ihlalin etki derecesi ve niteliği ile ağırlığı gibi ölçütlere göre arttırılabilecek. 7 AY SÜRE VERİLECEK Tütün ve tütün ürünlerinin satışına ve kullanımına ilişkin çok sayıda radikal değişikliği barındıran düzenlemenin çok yakında yönetmeliğinin çıkarılması planlanıyor. Düzenlemenin yürürlüğe girmesiyle Türkiye'de üretilen veya ithal edilen tütün ürünlerinin 7 ay içinde tek tip pakete kavuşması öngörülüyor. İlk tek tip paket uygulamasını başlatan Avustralya'dan gelen verilerin incelendiği bir araştırmaya göre, uygulama sonrası bir yılda sigara kullanımında yüzde 0,5 azalma olduğu görülmüş. Avustralya hükümetine göre, bu 100 bin kişinin sigarayı bıraktığı anlamına geliyor. Kaynak: Yenişafak