SON DAKİKA
Hava Durumu

Sinestezi nedir? Hastalık boyutunda nasıl yaşanır?

Bir kokunun sizi eski güzel bir güne götürdüğü veya bir şarkının size anılarınız nedeniyle tarif edilmez duygular yaşattığı oluyor mu? İşte bu his sinestezinin küçük bir örneği olarak görülebilir. Fakat hastalık boyutu ile karıştırılmamalıdır.

Haber Giriş Tarihi: 24.05.2023 14:35
Haber Güncellenme Tarihi: 24.05.2023 16:12
Kaynak: Haber Merkezi
Haberyazilimi.com
Sinestezi nedir? Hastalık boyutunda nasıl yaşanır?

Ulaş Girgin

Sinestezi, Yunanca “syn” (birlikte) ve “aisthesis (algı/his) kelimelerinin birleşmesi ile oluşmuş, aslında  anlamını kelimenin içinde barındıran bir kavramdır. Ortaya çıkan kelime “birleşik his” olarak dilimize tercüme edilebilir. Sinestezi, koku, tat, işitme gibi herhangi bir duyunun uyarılması ile otomatik olarak başka bir hissin tetiklenmesi halidir.

pexels-photo-1490844

Fakat sinestezi herhangi bir yiyeceği gördüğümüzde o yiyeceğin tadının aklımıza gelmesi gibi basit bir olay değildir. Mesela bir erik gördüğümüzde onun ekşi ve sulu tadı aklımızda canlanacaktır. Veya uzaktan gelen bir davul sesinin kaynağının çalınan davul olduğu aklımızda kolayca belirir. Fakat sinestezide durum biraz daha farklı gelişir. Örnek vermek gerekirse yağmur sonrasında çoğumuza keyif veren toprak kokusu insanı yaşadığı spesifik bir ana götürüp ona farklı duygular yaşatıyorsa bu olay sinestezinin çok küçük bir örneği olarak tanımlanabilir.

Sinestezi Rahatsızlığı

Aslında durum daha ciddi. Çoğu insanın hayatında bir kez yaşadığını düşündüğü bu durumun bir hastalık boyutu da var. Sinestezi bir nörolojik bozukluk olarak ve günümüzde 60’tan fazla çeşidiyle tanımlanıyor. Sinestezi genellikle etkilenen duygular bazında kategorize ediliyor. Bunlar grafem-renk sinestezisi, ses-renk sinestezisi, rakam formu sinestezisi, kişiselleştirme sinestezisi, leksikal-tat sinestezisi, ses-dokunma sinestezisi gibi gruplara ayrılıyor. Üstelik sinestezinin bazı türlerinde sadece duyular değil algılar da birbirine karışabilmekte. Örnek olarak grafem-renk sinestezisinde bireyler rakamlar ve harfleri belirli renkler ile birlikte algılamaktadır. Bu durumu yaşayan biri için 6 rakamı her yerde sarı renkte görünebilir. Bu rakam başka her ne renkte yazılırsa yazılsın grafem-renk sinestezisine sahip kişiler o rakamı hep aynı renkte algılayacaklardır. Bu algılayış her zaman bariz şekilde olmayabilir. O renk rakamın etrafında oluşan bir gölge veya ince bir çizgi olarak da görülebilir.

dddddddddddddd

Bunun gibi çok çeşitli örnekten bahsedilebilir. Kişiselleştirilme sinestezide rakamlar, günler, harfler kişi tarafından farklı özellikler ile algılanabilir. Örneğin kişi, F harfini sinirli, 7 rakamını komik Cuma gününü ise yalancı olarak algılayabilir.

Sinestezi durumu istemsiz ve otomatik olarak oluşmaktadır. Dolayısıyla kendinizi zorlayarak B harfi ile sinirlenme hissini eşdeğer olarak görmeniz, sinestezi anlamına gelmemektedir.  

Yorum Ekle
Gönderilen yorumların küfür, hakaret ve suç unsuru içermemesi gerektiğini okurlarımıza önemle hatırlatırız!
Yorumlar
logo
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.