Ali Eşref UZUNDERE
Burdurlu sipsi sanatçısı ve sipsi yapım ustası Mehmet Bedel,
evinin altındaki atölyesinde iki oğluyla birlikte ürettiği sipsileri Türkiye’nin her bölgesine gönderdiği gibi, Almanya, Fransa ve Japonya gibi ülkelere hazırlattığı özel kutular içinde sipsi gönderdiğini ifade etti.
Burdur’un tanıtımına; “Ceviz Ezmesi”nin yanında “Burdur Sipsisi”nin de katkı sağladığını belirten Mehmet Bedel, yaklaşık 30 yıldır sipsinin hem imalatını, hem de çaldığını söyledi.
Üflemeli çalgılardan olan sipsi’nin Burdur’da en fazla Dirmil (Altınyayla) bölgesinde çalındığını bildiren Mehmet Bedel, sipsi yapımı ile ilgili şunları söyledi:
SERMAYEM BUDUR
Sermayem, göl kenarlarındaki ve dere kenarlarından topladığım iç yarıçapı 4-5 mm olan su kamışıdır. Kendim topluyorum. Her kamıştan Sipsi yapılmaz. Su kamışının incelerinden sipsi, kalınlarından ney yapılır. Ney kamışı ayrı, sipsi kamışı ayrıdır.
Sipsi’nin önce gövde kısmı, daha sonra ise ses çıkaran ağızlık kısmını hazırlıyorum. İnce sesli sipsi için kısa, kalın ses verecek sipsi için uzun ağızlık yapılır. 30 yıldır hem sipsi hem de çoban kavalı yapıyorum, hem de çalıyorum.
İlk zamanlar kendi yaptığım sipsileri çalıyordum. Sonra çevreden talep oldu, başladım yapmaya. İki oğlum var, onlara da hem yapmayı hem de çalmayı öğrettim. Sipsi çalmayan, sipsi yapamaz. Onlar da hem yapıyor hem çalıyorlar. İkisini de Üniversite okuttum. Biri Antalya Akdeniz üniversitesi Konservatuarı’nı bitirdi. Hem sipsi hem kaval çalıyor. Konservatuarda öğretim üyesidir.
Bu çalgı aleti kaybolmasın diye gençlere öğretiyoruz. Sipsiye gençlerden çok ilgi var. Sadece Burdur’dan değil il dışından da ilgi var. Bir sipsi yaklaşık 5 dakika da kullanıma hazır hale geliyor.
Üflemeli çalgılardan olan “Sipsi”nin Türkiye’deki birkaç ustasından biri olan Mehmet Bedel, Sipsinin yanında çeşitli malzemelerden çoban kavalı da yapıyor. Adına çoban kavalı denmesine rağmen artık çobanlar bu kavalı almıyor. Kavalı alanlar, müzisyenler ve konservatuar öğrencileridir.”
DİĞERLERİNDEN ÇOK FARKLI
Burdur Sipsisi”nin diğer bölgelerdeki sipsiden farklı olduğunu, bildiren Mehmet Usta, Burdur sipsi'sini diğer bölgelerden ayıran özelik; ses tınısı ve çalma tekniğidir. Burdur Sipsisi üfleyerek bir oktavın üzerinde ses çıkartır. Dinlendiği zaman bu ayrıcalıklı sesin hemen fark edilebildiğini söyledi.
Misafiri olduğumuz yaşayan insan hazinelerimizden Mehmet bedel’in atölyesi üç odadan oluşuyor.
Birinci oda; Sipsi yapım atölyesi, ikinci oda torna tezgâhının olduğu kaval yapım atölyesi, üçüncü oda ise; üflemeli vurmalı ve yalı çalgılar müzesi gibi.. Bu odada; Yöre kültür ve müziğine katkılarından dolayı Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi Rektörlüğünce verilmiş bir teşekkür belgesi ve Yörük Türkmenlerin boylarının şeması asılı duruyor.
MEHMET BEDEL KİMDİR?
İlk, orta ve liseyi Burdur’da tamamladı. Daha sonra Anadolu Üniversitesi İşletme Fakültesini bitirdi. Küçük yaşlardan itibaren babası Ali Bedel’in bağlama sesleriyle büyüdü.
1980 yılında Kabak Kemane ve Sipsi çalmaya başlayan Bedel, aynı yıllarda halk oyunları da oynamaya başladı. Ankara Anadolu Folklor Vakfı ile Dernekler arası yarışmalara katıldı.
Konya İl Kültür Müdürlüğünün 1985 yılında açmış olduğu sınavı kazanarak, memur olarak göreve başlayan Mehmet Medel, Kültür Müdürü Güner Özkan önderliğinde kurulan, Halk Müziği, Halk Oyunları ve Asya Türk Müziği korolarında görev aldı.
1986’da Konya Beyşehir Doğanbey Halk Kütüphanesine, kütüphane memuru olarak atanan Bedel, burada bir yıl çalıştıktan sonra, Burdur Müze Müdürlüğüne geçti.
Halen Burdur Müze Müdürlüğünde görev yapmakta olan Mehmet Bedel, Halk müziğinden hiç kopmadan çalışmalarını sürdürürken, pek çok mahalli sanatçıyla çalıştı ve onların kasetlerine, kasetlerine eşlik etti.
Birkaç arkadaşıyla “Grup Yarenler”i oluşturan Mehmet Bedel, çeşitli konser, festival ve şenlik gibi müzik organizasyonlarında, televizyon kanallarında, Burdur yöresi kültürü ve müziğini tanıtıcı programlara katıldı.
1990 yılında evindeki küçük atölyesinde çoban kavalı ve sipsi yapımına başlayan Mehmet Bedel, evli ve iki erkek çocuk babasıdır.
