Erdal ŞİMŞEK-Mehmet ÇETİNKAYA
UEDAŞ Genel Müdürü Mesut Efe, Enerji Bakanlığı’nın akılcı politikası olan yenilenebilir enerji ile ilgili gazetemize açıklamalarda bulunurken, “Yenilenebilir enerjiye dönük girişimcinin teşvik ediliyor ve elektrik ithalatı ihtiyaçtan değil devletin para politikalarıyla ilgili” sözleri dün çıkan gazetemizde yer aldı. Bugün ise ileriye dönük 30 yıllık yatırımları sütunlarımızda yer aldı. Yatırımların yanı sıra kaçak elektrikle mücadelelerinden de söz eden Efe, iki türlü kaçak olduğunu fakat ikisiyle de sonuna kadar mücadele edeceklerini dile getirdi.
Yatırımlar konusunda çalışmalarınız nelerdir?
Bizim mevzuatımız gereği yaptığımız yatırımı 30 yıl değiştirmememiz gerekiyor. Bir yere bir yatırım yaptığınız zaman 30 yıl orda sabit kalması lazım. Bir değişikliğe mazur kalmaması için de bölgenin imar planlarının tamamen oturması gerekiyor. Değişikliğe tabi olmaması ve kentsel dönüşüme girmemesi gerekiyor. Bursa’da Yıldırım gibi bölgeler kentsel dönüşüme giriyor ve gerçekten de dönüşüme ihtiyacı olan yerler. Nilüfer’in belki çok az kısmında böyle bir şey söz konusu. Osmangazi, Yıldırım ile ilgili planlarken imar planına bakıyoruz. Hali hazırlar birbirini tutmuyor. Bakıyorsunuz bir yerde imar planında aslında yol var ama fiziksel olarak bir tane ev var. Hali hazırdan geçirecek olsanız yarın değişecek 30 yıllık tesisat takacaksınız. Mevcuttan geçirecek olsanız orda da ev var geçirme şansınız yok oraları yapamıyorsunuz ve geçici bir maliyetle çözüyorsunuz. Tabi yaptığımız yerler de var. Mesela Yıldırım’ın bazı mahalleleri bitmiş durumda. Yüzde 48 yer altı Yıldırım için en çok yer altı şebekesi olan yer. Nilüfer ona nazaran daha sonra kurulduğu için o dönemler yer altı şebeke yok ve 30 yıllık ömrü dolduktan sonra yeraltına alınmaya başlanacak ve belki sıkıntı kalmayacak.
- bir çözüm kısmı da bizim 240 milyonluk bir yatırımımız var ve bölgenin zaman içerisindeki çok acil ihtiyaçlarının giderilmesi noktasında bizim yatırımlarımız 258 milyona kadar çıktı. Biz orda kendi şirketimiz olarak yönetim kurulundan almış olduğumuz kararımızla oradaki yatırım kararımızı arttırdık. 240 milyonu hedefledik. Şimdi benim bütün şebeke için yaklaşık mal varlığımın piyasa bedeli yaklaşık mal varlığım 8 milyar TL 240 milyon da yıllık yatırım yapıyoruz, bölersen ona yaklaşık 35-36 sene yaklaşık yapıyor. O senede ancak bütün mal varlığını elden geçirmiş oluyorsun. 30 yıllık ekonomik ömür bugün yaptığın tamamladığında bütün envanteri eskimiş oluyor. Bizim yatırımımız küçümsenecek kadar az bir yatırım değil 2010 yılında bu şirket özelleştirilmişken 30 milyonluk TL yatırım yapıyordu. Şimdi biz 240 milyonluk yatırımdan bahsediyoruz 7-8 katı civarında yatırımlarımız var ama ona rağmen bölgenin potansiyel hızlı büyümesine bağlı. olarak ihtiyacı tam olarak karşılamıyor.
İstediğiniz zaman istediğiniz kadar yatırım yapabiliyor musunuz?
EPDK Uygulama dönemleri belirlemiş. 2006-2010 dönemi 1.uygulama dönemi, 2011-2015'de 2. uygulama dönemi. 2016-2020 dönemi de 3. uygulama dönemi. Siz uygulama dönemi başında 5 yıllık yatırım miktarının ne olması gerektiğini EPDK'ya başvuruyorsunuz. EPDK'ya bizim 2015'in sonunda 3. uygulama dönemi için başvurduğumuz rakam 350 milyon TL. Her yıl 350 milyon TL yatırım yapmak istiyoruz diyoruz. EPDK bunu onaylıyor biz finanse ediyoruz bu rakamı cebimizden karşılıyoruz. EPDK bu parayı bize 10 yılda bir ödemek suretiyle toplam 10 yıl geri ödüyor. Elektriği kaç paraya satarım kaç paraya mal ederim, maliyetlerim nedir gibi çok ince hesaplar yapılmak suretiyle dönüyor dolaşıyor ve sana diyor ki 350 milyar ama ben sana 250 milyar veriyorum benim 2016 için 2020 yılında EPDK'nın bana vermiş olduğu yatırım miktarı 207 milyon TL’dir. Yani biz mevzuat çerçevesinde elimizden geleni yapıyoruz.
Cadde ve sokaklarda ki direklerdeki aydınlatma kimin sorumluluğunda?
Görmüş olduğunuz direkler park - bahçe içinde ise belediyenin sorumluluğundadır. Fakat cadde ve sokakta ise bu bizim işimiz. Burada yanmayan lambaların yapılması, onarılması bizim arıza ekiplerimizde gerçekleştiriliyor.
Arızaları online görebiliyoruz
Çağrı karşılama oranınız rakamsal olarak nedir?
Eğer herhangi bir yerde arıza gerçekleşmişse gidip arızayı gidermişsek, sisteme kayıt ediyoruz. Yani online görmüyoruz. Fakat benim ekibim gitmiş ve lamba tamiri yapmışsa ben bunu görüyorum bunu görünce tutup da aynı noktada yine aynı lamba arızası geliyorsa o lambada bir problem vardır diyorum. Biz Kars'da 200 kişi, Bursa'da da 50 kişi olmak üzere çağrı merkezinde 250 kişi çalıştırıyoruz. Çağrı karşılama seviyemiz şuan Ocak itibariyle yüzde 97. Yani 100 kişiden 97 kişiye 20 saniye içerisinde hemen cevap verip talebini alıyoruz. Hava muhalefeti olmazsa yüzde 100'e ulaşmayı hedefliyoruz. Dolayısıyla biz herkese cevap veriyoruz. Herkese cevap verdikten sonra da doğru bir arıza kaydı düzenleniyor ise onu da işletmede kendi arkadaşlarımızın yapmış oldukları planlamayla hızlı bir şekilde gideriyoruz. Talepleri yerine getiriyoruz.
Faturalamadaki esas nedir?
Şuan ki mevzuat geçen sene değişti. Mevzuat 25-35 gün arasında okumayı talimatlandırıyor. Ama müşteri istemezse 2 ayda,3 ayda, 5 ayda veya 1 senede okunsun diyebilir.
Halk arasında geç okununca baremden dolayı daha fazla para alıyor algısı var
Bu tamamen asparagastır. Su idarelerinde var. Şuanda da devam ediyor mu bilmiyorum ama bizim çok uzun süreden beri birim fiyatla ilgili hiçbir değişikliğimiz yok. Yani barem şudur; belli bir fiyatın üstüne çıkarsanız birim fiyat 1.5 - 2 katına çıkar. bizde hiç bir zaman bir uygulama olmadı. Enerji piyasası düzenleme kurumunun kendi web sayfasında açıklamış olduğu tarifeler vardır. O tarifelerin bir kuruş altında bir kuruş üstünde. Serbest tüketici limitinin altındaki kalanlar için söylüyorum ki Türkiye’de ki 21 elektrik dağıtım şirketlerinin hiç biri bir fiyat uygulaması yapamaz ve orada da fiyatlar sabittir. İster 50 kilovat kullan ister 5 bin kilovat kullan hiç bir değişiklik olamaz.
Açma Kapama ücretleri siz mi alıyorsunuz?
Açma kesme ücreti 21 TL. EPDK 2017 birim fiyatlarını açıkladı. Şuan 24 TL ve bunu da biz belirlemiyoruz. Alçak gerilim 24.1 TL, orta gerilim de 122.5 TL. Bu da tarife metadolojisine tabi bir rakamdır. Dağıtım şirketlerinde kalan bir rakam değildir. Şimdi özellikle üstüne basarak belirtmek istiyorum bu alınan bedel dağıtım şirketine kalmıyor. Fiyat eşitleme de bizden kesiliyor. Bu insanların kafasında en çok soru işareti oluşturan bir nokta ve öyle bir durum söz konusu değil. Böyle bir para kazanma yok. Yeni uygulamayla son ödeme tarihleri değişerek açma kapama kalmayacaktır.
Kaçak elektrikte mücadeleniz ne durumda
Kaçakla mücadele özelleştirmeden sonra çok ciddi yatırımlar yapmak suretiyle teknik kaybımızı azalttı. Kaçak iki yönlüdür; teknik kaçak vebir de ticari kaçaktır. Ticari kaçak hırsızlık diye tabir edilen, elektriğin kaçak kullanımıdır. Diğer kaçak da kayıp ifade ediliyor. Hatlarda, trafolarda oluşan kayıplardır. Yatırımlarımız, teknik kayıpları teknik kaçakları azaltmaya yöneliktir. Bir taraftan sahada ticari anlamda elektrik kaçağı yapmaya çalışan müşterilerin taramasını yapmak suretiyle oradaki rakamı oranı küçültme noktasındayız. Bizim ekiplerimiz bununla ilgili aralıksız çalışmaya devam ediyor. Hatta bazı nitelikli kaçaklarla ilgili problem yaşadığımızdan dolayı çekirge adını vermiş olduğumuz bir cihaz geliştirdik. Artık evin içerisine girmeden dışarıda bağlanmak suretiyle bu evde kaçak kullanım olup olmadığını bile tespit edebilecek noktaya geldik. Burada kimseye göz açtırmak söz konusu olamaz. Biz 2016 yılını 5.68 oranında kapattık. UEDAŞ’ın toplam bölgesinde Türkiye geneline göre 2016 yılının Türkiye oranı 12-13'ler seviyesi diye biliyorum. Biz dağıtım şirketlerinden UEDAŞ olarak en düşük kayıp kaçak şirketlerinden biriyiz.
Son olarak eklemek istedikleriniz var mıdır?
Biz yapmış olduğumuz işi gerçekten müşteri memnuniyeti odaklı yapmaya çalışıyoruz. Onun için müşterinin bizimle iletişime geçebilmesini çok önemsiyoruz. Müşterinin bize ulaşabilmesi, bizim de müşteriye ulaşabilmemiz için elimizden geldiği kadar tüm kanalları açık tutmaya çalışıyoruz. Yazılı medya, görsel medya, web, çağrı merkezi ve sosyal medyada en çok yer alan şirketlerden biriyiz. Gelen talebi, şikayeti mutlaka değerlendiriyor geri dönüş yapılıyor. Akıllı telefonlarda mobil uygulamamız var. Bize bağlanıp canlı sohbet yapar gibi karşılıklı bilgilendirmeyle bizden bilgi almaları mümkün. Oradan anlık kesintileri görmek mümkün. Müşterinin bize ulaşmasını sağlıyoruz. Müşterilerimiz adına geliştirmeye çalıştığımız farklı farklı bir çok projemiz olacak. Bizi doğru yönlendirmeleri durumunda bizde gerekli adımları atar ve yapılması gerekenlerin tamamını inşallah planlayarak yaparız.
