Gülin ÖZDEMİR
Ispanak, özellikle anne adayları başta olmak üzere herkesin tüketmesi gereken bir sebze. Fakat son dönemdeki zehirlenme vakaları 2 yıl önceki 'ıspanak krizi'ni tekrar gündeme getirdi. 2019 yılında da ıspanağa çok benzeyen yabani otların demetlere karışması sonucu çok sayıda kişi zehirlenmişti. Şimdi de aynı sorun gündemde olduğundan tonlarca ıspanak tekrar çöpe gidebilir. Bursa Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Erkan Yaslıoğlu, konuyla ilgili gazetemize açıklamalarda bulundu. Başkan Yaslıoğlu, “Ispanak zehirlenmeleri 2019 yılında ortaya çıktığında, İstanbul Büyükşehir Belediyesi analiz yaptırmıştı. Zehirlenmenin sebebi o zaman da Güzelavrat otu çıkmıştı.” dedi.
NİTRAT BİRİKİMİ OLABİLİR
Başkan Yaslıoğlu, “Uzmanlar, ‘zehirleyen ıspanak değil’ diyor ama aşırı nitratlı gübrelemeler var. Zehirlenmeye sebep olan ıspanak üzerindeki nitrat birikim de olabilir. Çünkü fazla nitrat halüsülasyon görmeye sebep oluyor. Ama net bir bilgi verebilmek için dediğim gibi zehirlenmeye neden olan ıspanaklardan örnek alınıp analiz yapılması gerekli. 2019 yılında zehirlenmenin sebebi güzelavrat otuydu. Ispanağa çok benzeyen bir ot. Evlerde kadınlar ayıkladığı için zehirlenme pek olmuyor. Daha çok toplu yemek yapılan yerlerde, iş yerlerinin yemekhaneleri gibi vs yerlerde bu sorun ortaya çıkıyor” açıklamasında bulundu.
BİRBİRİNE BENZEYEN İKİ BİTKİ!
Zehirlenmeye karşı alınması gereken tedirlerden de bahseden Başkan Yaslıoğlu, sözlerine şöyle devam etti: “Ispanak, tüketime sunulmadan önce, gerekli takipler yapılmalı. Güzelavrat otu ve ıspanak birbirine çok benzeyen iki bitki. Güzelavrat otuyla karışma ihtimali yüksek. Tüketiciler alırken dikkatli olması gerekir. Dikkatli bakılırsa görünüştende anlayabilirler ama bitkilerin köklerinden daha net anlaşılıyor.”
BEKLETİLİR VE GEÇ TÜKETİLİRSE…
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Üyesi Murat Kapıkıran konuyla ilgili yaptığı açıklamada, "Öncelikle ıspanağın yaprağında bolca nitrit ve azot var. Bekletilir ve geç tüketilirse nitrit, nitrata dönüşür ve zehirler" dedi. Kapıkıran, "Ispanağa çok benzeyen güzelavrat otunun tarlada ıspanağın içine karışması ve ıspanakta kullanılan ruhsatlı bir tarım ilacı olmaması bu zehirlenmelerin nedenlerinden" diye konuştu. Kapıkıran "Denetim çok önemli. Çiftçinin bilinçsizliği de burada etken. Tarım Bakanlığı’na, İl ve İlçe Tarım Müdürlüklerine burada çok iş düşüyor. Üretim, hasat ve pazar yeri denetimleri yapmaları gerekiyor” ifadelerini kullandı.
KÖKLERİNDEN AYIRT EDİLEBİLİR
Giresun Sağlık İl Müdür Dr. Muhammet Bulut ise ıspanağın pişirilmeden önce güzelavrat otundan ayıklanması gerektiğini belirterek, “Ispanak ve güzelavrat otu sadece köklerinden ayırt edilebilir güzelavrat otunun kökleri, ıspanağın köklerine göre daha küçük ve farklıdır. Aksi halde köklerini kestikten sonra birbirinden ayırt etmek oldukça güç iki bitkidir. Güzelavrat otu ayıklandıktan sonra, ıspanak rahatlıkla tüketilebilir. Ispanak kaynatıldıktan sonra tüketilen besin olmasına rağmen içerisine güzelavrat otu karışmışsa zehirlenme vakaları kaçınılmaz oluyor. Bunun tek çözümü pişirmeden önce köklerini kesmeden ayırmaktır” uyarısında bulundu.
ÜRETİCİ BİLGİLENDİRİLMİYOR
Giresun’da meydana gelen zehirlenme vakasıyla ilgili ürünlerden numune alarak analiz yaptık. Ürünle ilgili bir problem yok. Ispanağın yanına yabancı bir ot karıştığı anlaşılıyor. Denetimler sonucunda çıkış yeri tespit edilen ürünlerden piyasaya sevk edilen ürünlere el konuldu. Bu olay üzerinde her şey ortadan kalktı. Bu iki üç senedir üreticinin yeterince bilgilenmemesinden dolayı olan bir durumdur. Tüketicilerin şüphesi olmasın ıspanak son derece sağlıklı bir bitkidir. Tedirgin olacak bir durum yoktur. Zehirlenen vatandaşların hepsine geçmiş olsun diliyorum."
