Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) cuma günü ticari kredilere sınırlama getirmesinin yankıları sürüyor. Bazı bankalar kararın ardından uygulamanın netleşmesi için ticari TL kullanımını durdururken bir açıklama yapan BDDK Başkanı Mehmet Ali Akben, amaçlarının kredilerin amacına uygun kullanımı olduğunu belirterek "Kredi sisteminin etkin şekilde çalışması ve kredilerin amacına uygun bir şekilde kullanılması için alınmış bir makroihtiyati tedbirdir" dedi.
BDDK'NIN GEREKÇESİ
Akben, kararın aynı zamanda, 'dövizin gerçekten ihtiyaç olan alanlarda kullanılmasına ve enflasyonun kontrol altına alınmasına da olumlu katkı sağlayacağını' söyledi. BDDK'dan yapılan açıklamada ise "Bazı şirketlerin, döviz borcu ya da döviz yükümlülüğü olmamasına hatta döviz pozisyon fazlası bulunmasına rağmen, TL kredi kullanarak döviz alımı gerçekleştirdikleri ve döviz pozisyonu tuttukları belirtilerek "Yani istihdama, yatırıma gitmesi gereken uygun koşullu TL ticari kredi kaynakları, gerçek bir ihtiyaç olmadığı halde bazı şirketlerce döviz alımı amacıyla kullanılmaya devam etmektedir" denildi.
ORTAKLARI KAPSAMIYOR
Açıklamada kredi sınırlamasının hangi şirketleri kapsadığı da belirtilerek "Karar kapsamına gerçek kişiler ile şirket ortakları girmemektedir" deönildi.
KONUT VE OTOMOBİL DE ALDILAR
Bazı şirketler çektiği TL krediyi döviz alımında kullanıyordu.
Bazı şirketler yüzde 20'ye mal ettiği krediyi yüzde 50-60 ile Londra swap piyasalarında satıyor. Aradaki karı kolay gelir olarak yazıyordu.
Türk Lirası kredi alan şirketlerin sahipleri bu kredi ile konut ve otomobil alıyordu. Bazıları ise kendi faaliyet alanı olmamasına rağmen fiyatların artacağını tahmin ederek demir çelik stoklayabiliyordu.
Bazıları ise elinde dövizi olmasına rağmen dokunmayıp ucuz olduğu için TL kredi kullanıyor ve döviz biriktiriyordu.
DOLAR 16.5 LİRAYA ÇEKİLDİ, BORSA DÜŞTÜ
Piyasalar yeni haftaya hareketli başladı. BDDK'nın ticari kredilere yönelik kararının ardından dolar geçen cuma günü 17.36 liradan 16.50 liranın altına kadar gerilemiş, ardından yeniden 16.90 liranın üzerine çıkmıştı. Dolar dün sabah ise 16.11 liraya kadar geriledi. Gün içinde bir ara yüzde 4.5 düşen dolar daha sonra yeniden 16.70 liranın üzerine çıktı ancak kapanışı 16.5 liradan yaptı. Dolardaki düşüşe bağlı olarak altın fiyatlarında da geri çekilme yaşandı. Gram altın 992 liradan 950 liraya kadar geriledi. Çeyrek altın ise yüzde 2.5 düştü. BDDK'nın kararı borsayı da etkiledi. Borsa açılışta yüzde 4v düştü. Ancak daha sonra toparlanan borsada günlük kayıp yüzde 0.97'de kaldı. Borsa şirketlerinin fazla dövizi mart itibariyle 3.6 milyar dolar. Borsada 15 milyon TL'nin üzerinde döviz varlığı bulunan şirket sayısı ise 195. BDDK cuma günü ticari TL cinsi kredi kullanılabilmesi için şirketlerin döviz varlıklarını 15 milyon TL'nin üzerine çıkarmama şartı getirmişti.
İŞ DÜNYASINDAN BDDK'YA DESTEK
ŞİRKET SAYISI SINIRLI
Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Başkanı Mahmut Asmalı: BDDK'nın kararını destekliyoruz. Kararın enflasyondaki kura bağlı maliyet artışları kaynaklı yükselişi engelleyeceği aşikar. BDDK'nin bu hamlesi ile döviz arz-talep dengesi, Türk Lirası lehine çok daha makul düzeylere gelecektir. Getirilen istisnalar ve kapsam değerlendirildiğinde etkilenecek şirket sayısı oldukça sınırlıdır. Bu bağlamda ilgili BDDK kararının ardından 'piyasa ekonomisine müdahale' söylemleri gerçekçi olmayan ve iyi niyetten uzak yorumlardır.
İSTİKRAR İÇİN ÖNEMLİ
Ankara Ticaret Odası (ATO) Başkanı Gürsel Baran: Kredilerin gerçekten ihtiyaç duyan reel sektöre aktarılması TL'nın güçlenmesi ve ekonomimizin istikrarı açısından olumlu bir adımdır. Bankalarımızın reel sektöre yönelik desteklerinin farklı amaçlarla kullanımı, diğer işletmelerimize yapılan haksızlıktır. BDDK'nın kararı, kredi kanallarının doğru işlemesini sağlamak açısından önemlidir. İşletmeler dövizi bir yatırım aracı olarak görmemeli.
YANLIŞ YAPANA DUR DENİLDİ
Anadolu Aslanları İşadamları Derneği (ASKON) Başkanı Orhan Aydın: Kredileri amacına uygun kullanmayan zihniyetler kendi çıkarları uğruna ülke ekonomisine büyük zarar verdi. Açıklanan kararlar yapılan suistimallerin önüne geçilmesine yönelik. Verilen mücadeleyi hiçe sayıp yatırım, üretim ve istihdama yönelik verilen ticari kredileri uygun oranlarda alıp döviz alımı yapan zihniyetleri sorgulamak gerekir. Yaptıkları çok büyük bir yanlıştır. BDDK'nın kredi kullanımına yönelik aldığı yeni kararlar bu zihniyetlere dur diyecek bir karar olmuştur.
TÜRK LİRASI GÜÇLENECEK
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç: BDDK'nın kararını yerinde bir tedbir olarak görüyoruz. Söz konusu kararı; kredilerin verimli kullanılmasını, üretimi ve istihdamı besleyecek alanlara yönlenmesini destekleyen bir hamle olarak değerlendiriyoruz. Bu tedbirler, TL'nin güçlenmesine katkı sağlayacaktır. Düzenleme ile firmaların üretime ve yatırıma yönelik fonlama ihtiyaçları ön planda tutuluyor. Bunu da isabetli buluyoruz.
HAZİNE: YENİ TEDBİRLER GELECEK
Hazine'den alınan son tedbirler sonrası yazılı bir açıklama geldi. Açıklamada yeni tedbirlerin geleceğinin sinyali verildi. Açıklamada "Kredi piyasası gelişmelerine yönelik alınan bu tedbirler hem Türkiye Ekonomi Modelimiz çerçevesindeki selektif kredi yaklaşımımızı hem de finansal istikrarı destekler niteliktedir. Tüm ekonomi kurumlarımızla birlikte ve eşgüdüm halinde birbirini tamamlayıcı ve finansal istikrarın güçlendirilmesine yönelik tedbirler alınmaya devam edilecektir" denildi. Bu arada göreve yeni başlayan TİM Başkanı Mustafa Gültepe, Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ile görüştü.
