Madeni paralar kenarları neden tırtıklı?

Ulaş Girgin

Gün içinde sıklıkla kullanılan madeni paraların genelinin kenarlarında tırtıklı bir yapı göze çarpar. Bu tırtıklı kısmın kökeni, eski çağlarda değerli metallerden yapılan paralar üzerindeki dolandırıcılığı önlemek amacıyla ortaya çıkmıştır.

İlk paralar altın, gümüş veya bakır gibi madenlerden üretiliyordu ve tahmin edileceği üzere o dönemde de bu madenler değerliydi. Eski çağlarda altın ve gümüşten elde edilmiş olan paraların kenarları kazınıp bu madenleri biriktirmek mümkündü. Bu işlem, para üzerinde fark edilmeyecek kadar küçük miktarda uygulandığında paraların kazınmış olduğu, gözle veya o dönemlerde çok hassas olmayan tartılarda anlaşılamıyordu.

Bunun farkına varıldığı bölgelerde duruma bir çözüm üretilmek zorunda kalındı. Böylece madeni paraların kenarlarına nizami tırtıklar eklendi. Bu tırtıklı kenarlar günümüzde paralardaki dolandırıcılığın engellenmesi amacı ile kullanılmasa da geçmişte işe yarar bir çözüm oldu. Tırtıklar, halkın para kullanımı sırasında sahtekarlığa maruz kalmamasını sağladı ve paranın değerini korudu. Bu nedenle madeni para üzerindeki tırtıklar, eski çağlarda para üzerindeki dolandırıcılık faaliyetlerine karşı alınan bir önlem olarak üretildi.