Erkan ŞEN Scala dei Turchi... Sicilya'nın şirin kenti Agrigento'da bulunan bir doğa harikası. Merdivenleri andıran beyaz beyaz kayalıklar, bizim Pamukkale'nin kuzeni desek yalan olmaz herhâlde. 'Turchi' kelimesini görünce 'Bu işte bir Türklük var' diye söylendiğinizi duyar gibiyim. Evet, var!.. Dilimizdeki anlamı Türk Merdivenleri. Osmanlı askerleri Sicilya'ya yaptığı seferlerde adaya bu kayalar üzerinden çıkmaktaymış ve yerli halk bu ismi takmış. UNESCO Dünya Miras Listesi'nde de başı çekmekte bu harika eser. ADI AYŞE OLMALIYDI Konu Türk Merdivenleri'nin hikayesi değil tabii ki... Çocukken bu merdivenlerden etkilenen ve Türklerle tanıştıktan sonra, Türkiye aşkıyla yanıp kavrulan bir genç kızın hikayesi. O hikayenin kahramanıyla gerçekleştirdiğim mozzarella lezzetinde bir sohbeti paylaşacağım sizlerle. Enrica Dalli Cardillo'yla, Türkiye'ye gelen İtalyanların uğrak mekanı COİ'de tanıştık. Adı 'Ayşe' olabilecek kadar Türklere benzeyen Enrica, doğduğu topraklardan bahsetti bana ve sorduğum sorulara Akdeniz sıcaklığında cevaplar verdi. İşte bir İtalyan'ın gözünden Türkiye ve Türkler... Seni tanıyabilir miyiz Enrica? Enrica ben, 25 yaşındayım. İtalya'nın özerk bölgesi olan Sicilya'da bulunan Agrigento kentinde doğdum. 18 yaşındayken Venedik'e taşındım, eğitim için. Türk Dili okudum orada... 2013 yılında Erasmus programıyla Türkiye'ye geldim. 6 aylık bir İstanbul maceram oldu, daha sonra gelen bir iş teklifini geri çevirmedim ve Bursa'da yaşamaya başladım. Türklerle karşılaştın mı daha önce? Ben halk oyunları oynuyordum. Katıldığımız festivallerde Türklerle çok sık karşılaşıyorduk. Sıcak kanlı iki toplum olduğumuzdan güzel diyaloglar oluşuyor ve bu kısa sürede dostluğa dönüşüyordu. Türklerle ilk karşılaşmam 2009 senesinde Polonya'da oldu. Peki, Türklerle tanışmadan önce bilgin var mıydı ülkemizle ilgili? Tarih kitaplarında okuduğum kadarıyla, Osmanlı İmparatorluğu'nun devamı olarak biliyordum sadece. Fazla bir bilgim yoktu maalesef. Doğup büyüdüğüm yerde 'Scala dei Turchi' diye adlandırılan kayalıklar var; 'Türk Merdivenleri' anlamına geliyor Türkçede. Çocukluğumda hep merak ederdim kayalıkların neden böyle adlandırıldığını... Bursa dışında hangi şehirlerimiz hoşuna gidiyor? Kesinlikle İzmir. Özgürlük kokuyor adeta... İtalya'daki kentlere benzettiğin bir ilimiz var mı peki? Antalya, benim doğup büyüdüğüm şehre, Agrigento'ya aşırı derecede benzemekte. Bu arada yanlış anlaşılmasın... Bursa'nın yeri bende bir başka! Elbette başkadır, kim bilir ne ilginç olaylarla karşılaştın... Sadece Bursa değil, Türkiye'de ilginç pek çok olayla karşılaştım. Bir gün gezerken, bir kadının camda olduğunu gördüm. Çok tehlikeli bir şekilde pencerede duruyordu. İntihar edeceğini düşündüm ve çığlık atmaya başladım. Bozuk Türkçemle insanlardan yardım istiyordum o kadın için ve insanlar panik içinde olmama rağmen bana gülümsüyor; o kadına değil bana hayretle bakıyorlardı. Ben o kadının temizlik yaptığını nereden bilebilirdim. İtalya'da böyle bir şey yok, çok ilgimi çekmişti. İlgini çeken başka olaylar var mı? Olmaz mı! Otobanda mangal yakan insanları görünce çok şaşırmıştım. Yol kenarına çektikleri arabadan müzik açıp oynayanları gördüğümde hele şok olmuştum. 'Bu insanlar nasıl böyle neşeli olabiliyor?' diye günlerce sorgulamıştım ve kesinlikle söylemeliyim ki siz Türklerin arabasından sucuk ve mangal eksik olmuyor. Bir de ilgimi çeken bir olay daha var, askere giden gençleri büyük bir sevinçle yolcu ediyorsunuz. Biz yolculuğa çıkanları öyle uğurlarız, hele ki askere gidiyorsa... Ve arkalarından su döküyorsunuz. Bu da çok ilgimi çekmişti, bu ülkeyi unutamayacağım. Bu topraklara en çok ne bağladı seni Enrica? Türkiye'ye ilk geldiğimde iş arkadaşlarımdan biri beni misafir etmişti. Ben ömrümde görmediğim misafirperverliği bu ülkede gördüm, telefonda anneme anlattığımda çok duygulanmıştı. Peki, siz İtalyanlar bu konuda nasılsınız? Sizin kadar olamayız. Evet, biz de yardım etmeyi severiz, ama o konuda sizin elinize su dökemeyiz. Diyelim ki kiramı ya da faturalarımı ödeyemedim, işte o gün ben bu ülkenin insanları tarafından sokakta bırakılmayacağıma inanıyorum. Alışma sürecinde ne gibi sıkıntılar yaşadın? Alışveriş yaparken rakamları çok karıştırıyordum mesela. Markete gittiğimde 55 TL yerine 25 TL veriyordum ve kasiyer peşimden koşuyordu. Yabancı olduğum anlaşılınca da karşılıklı gülüyorduk. Hoşuna giden başka özelliklerimiz... Gerçekten hayvan sever bir halksınız. Nilüfer'de mama matikler var, hayvanlar aç kalmasın diye. Bunu gördüğümde gözlerim yaşarmıştı mutluluktan. Bu İtalya'da yok, ben gördüğüm mama matiğin fotoğrafını kardeşime yolladığımda çok şaşırmıştı. Avrupa falan diyoruz, ama yok oralarda böyle bir uygulama. Benim ülkemde daha yeni çıktı böyle bir hizmet. Sen Türkiye'yi çok sevmişsin Enrica... Cennet burası. İstediğin zaman her şeyi yapabiliyorsun, bu benim ülkemde böyle değil. İtalya'da yapmak istediğin şeyi planlamak zorundasın, ama burada cebinde az para olsa da hafta sonu gezebilecek çok güzel yerler bulabiliyorsun. Ortak yanlarımız var mı? Öncelikle fiziki olarak birbirimize çok benziyoruz ve siz de bizim gibi sıcak kanlısınız. Her iki halkta futbol delisi, kesinlikle. İtalyan olduğumu öğrenen Türk dostlarımın ilk sorusu "Del Piero'yu seviyor musun, hangi takımlısın?" oluyor. Hangi takımı tutuyorsun bu arada? Juventus! Peki, başka ortak yanlarımız? Yemek yemeyi çok seviyoruz biz de... Trafikte aynıyız, hızlıyız biz de sizin gibi. Giyim tarzımız benziyor mu peki? Hayır, Avrupalılar gibi giyinen Türk gençlerine çok kızıyorum. Avrupalılar o kadar da mükemmel değil ve Türk kültürüne ait olan kıyafetler çok daha güzel bence. İtalyanların Türkiye'ye bakışı nasıl? Genel olarak İtalya'da bir cahillik var maalesef. Türkleri ve Arapları karıştırıyorlar, 'Deve var mı orada?' diye soran arkadaşlarım var mesela. Ben elimden geldiğim kadar Türklerin Arap olmadığını anlatıyorum ve davet ettiğim arkadaşlarım Türkiye'ye adeta aşık oluyorlar. Tabi yoğurt ve ayran dışında... Yoğurt ve ayran dışında derken... Bizim damak tadımıza çok ters. İtalya'da sadece tatlı yoğurt vardır mesela... Konuk damak tadına gelmişken... En sevdiğin Türk yemeği hangisi Enrica? Bu çok zor bir soru, çünkü Türk mutfağı harika! Bulgur pilavına bayılıyorum; Urfa Kebabı, Pideli Köfte, İskender ve börekleriniz çok güzel... İtalya'da böreksiz nasıl yaşayacağım bilmiyorum! Öğrenmedin mi börek açmayı? Açamıyorum, hazır yufkayla yapıyorum. Hatta yaprak sarma bile yapmayı öğrendim ben... Birbirine benzeyen yemeklerimiz var mı? Tortellini mesela, bildiğimiz mantı. Torte Salate, sizin böreklerinize yakın bir hamur işi. Risotto, pirinç pilavının az lapa hali. Poğaça mesela, İtalyancadan geldiğini biliyor muydun bu ismin? Bizim dilimizde, külde pişmiş küçük hamur işi, anlamına gelen focaccia (Fogaçça)'dan geçmiş Türkçeye. İtalya'da bir bölgede de pohasa diye telaffuz edilmekte. Arancine diye bir yemeğimiz var, görünüm olarak bildiğin içli köfte. Bu arada aklıma gelmişken bir sıkıntımı aktarmak istiyorum bu konuda... Nedir? Yoğurtlu makarna yapmayalım lütfen ve İtalyan Mutfağı'nın en güzel yemeği olan makarnanın üzerine mayonez ve ketçap koymak bizim kültürümüzde çok büyük ayıp. Pizzanın üzerine de ketçap döküyorsunuz, yapmayın lütfen bunu! (Gülüyoruz...) Bu kadar sinirlenme, ben mesela pizza ve lahmacunu akraba olarak görüyorum! Çok ayrı tatlar bence. Bazı Türk arkadaşlar, pizza Türklerden çıkma, diyor. Onlara 'agazete' aracılığıyla seslenmek istiyorum: Pizza Napoli'de doğdu ve bize ait! ATATÜRK GİBİ IŞIĞINIZ VAR İtalyanca eğitimi de vermektesin. Biz Türkler öğrenebiliyor muyuz İtalyancayı? Öğrencilerim genellikle mimar ve mühendisler. Türkler hevesli İtalyancaya ve öğrenebiliyorlar. Articolo denilen bir durum var İtalyancada ve kelimeler cinsiyete göre ayrılmakta. Bu zorluyor Türkleri. Komik olaylar da yaşanıyor mesela, bir kelimeyi öğrenirken farkında olmadan küfür edebiliyor insanlar. Türkçede anlam kazanan ve ilgini çeken cümleler oldu mu? 'Ellerine sağlık' denmesi çok hoş. İtalyancada bu anlamı taşıyan bir cümle yok. Biz 'Bravo' der geçeriz. 'Geçmiş olsun' da çok hoş. Sınavdan çıkınca derdi arkadaşlar genelde ve çok ilgimi çekerdi, tek hasta olana söylemiyorsunuz. Türkiye'ye ilk geldiğinde İtalyan mutfağına özlem duydun mu? Türk yemekleri çok güzel ama, alışmam biraz uzun sürdü. İtalyan yemeklerini yerken tat aldığım bir yer yoktu Türkiye'de. COİ açıldıktan sonra işler değişti tabi. İtalyan yemeklerini harika yapan bir restaurant ve İtalya'yı hiç görmemiş bir ustanın elinden çıkıyor bu yemekler. Şef İrfan bence önceki hayatında İtalyan'dı. Beni evimde gibi hissettiriyor bu mekan, teşekkürler. Yakında ayrılacaksın bu ülkeden... Türk dostlarına vermek istediğin bir mesaj var mı? İnşaatlarda iş güvenliği olmadığını görüyorum. Terlikle binanın üzerine çıkarak çalışan insanları görmek beni çok korkutmuş ve üzmüştü. Birçok konu var tabi üzen... Türkiye'de kadın olmak zor... Gece bir kadın yürüyemiyor, arabalar önünü kesip taciz edebiliyor. Ben Türkleri seviyorum ve kitaplardan okuduğum Türkiye'de öyle kötü insanlar yok. Kredi kartı kullanmanıza da kızıyorum çok! 10 TL'lik ürün aldığımda kasiyer kızın bana 'Tek çekim mi, taksitle mi?' diye sormasını unutamıyorum. Bankalara bağlı olmamalı hayat, borçlanmayın! Atatürk gibi bir ışık var önünüzde ve yolunuzu aydınlatmış. Onun değerini bilin bence!.. Türk gençleri çok zeki ve cesur; bu büyük bir şans. Bu durum Atatürk aşkıyla birleşmeli. Sizleri çok seviyorum, Arrivederci!