ADI GİBİ YEŞİL ÇEVRE

Mehmet ÇETİNKAYA

‘agazete’ okurları için, S.S.Yeşil Çevre Arıtma Tesisi Genel Müdürü Mehmet Aydın’la tesisi yerinde inceleyip sizler için yüz yüze bir söyleyişi gerçekleştirdik.

Sayın genel müdürüm sizi tanıyabilir miyiz?

1955 yılında Denizli Tavas İlçesi Gökçeler Köyü’nde doğdum. İlkokulu Gökçeler Köyü’nde okuyup, ortaokul ve lise öğrenimimi Denizli’de tamamladım. Yüksekokul eğitimimi ise ise 1976-1980 yılları arasında Eğitim Fakültesi ve Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsünü Bursa’ da tamamladım.

1979-1995 yılları arasında Bankacılık sektöründe yöneticilik yaptım.1995 yılında Bursa Botaş Proje Müdürlüğü ve Mali İşler Sorumluluğu görevine atandım. 2004 yılında Botaş’ın özelleşmesiyle Bursagaz’da çalışmalarına devam ettim. 2010 yılında ise halen görev yapmakta olduğu Yeşil Çevre Genel Müdürlüğü’ ne atandım. Evliyim, iki çocuk babası ve iki torun sahibiyim.

Yeşil Çevre Arıtma Tesisi Kooperatifi’nin kuruluşunu bize anlatabilir misiniz?

S.S. Yeşil Çevre Arıtma Tesisi İşletme Kooperatifi 1998 Yılında şehrin doğu bölgesinde faaliyet gösteren Uludağ Organize Sanayi Bölgesi (Uludağ OSB ), Kestel Organize Sanayi Bölgesi (KOSAB), Barakfakih Organize Sanayi Bölgesi, (BOSAB), İsabey bölgesindeki işletmeler ile Kestel ve Gürsu İlçe yerleşim alanlarının evsel ve endüstriyel atık sularının bir noktada arıtılması amacı ile kurulmuştur.

Parasal ilişkilerin sağlıklı yürütülebilmesi için 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu kapsamında özel hukuk hükümlerine tabi olarak kar amacı gütmeyen kooperatif statüsünde kurulmuştur.

Kirleten öder prensibine göre her ortağımız atıksuyu nispetinde tesisin yapımı için katılım payı bedeli ödemiştir.

Kooperatif arıtma tesisini kuracağı en uygun yeri belirleme çalışmaları esnasında tekniğine uygun arıtma tesisi yerinin belirlenmesi ile işe başlanmıştır. 60.000 m2 Gürsu Belediyesi Katı Atık Vahşi Depolama Alanı seçilerek satın alınmıştır.

18.06.1998 yılında kuruluşu gerçekleşen kooperatif 2004 yılında arıtma tesisi yapım işine başlanılmış, 23 Haziran 2006 tarihinde 52.500 m3/gün kapasiteli arıtma tesisi faaliyete geçmiştir. 24 Kasım 2015 tarihinde kapasite arışı yatırımlarını tamamlayarak, alt yapı kapasitesi 150.000 m3/gün olup, mevcut durumda 100.000 m3/gün atık su arıtır hale gelmiştir.

Kooperatif 1 Ocak 2007 tarihinden itibaren ortaklara deşarj ettikleri m3/gün atıksu miktarına göre birim maliyet esası ile genel kurulunun belirlediği tarifeye uygun olarak işletme bedeli faturası düzenlenmeye başlanmıştır.

S.S. Yeşil Çevre Arıtma Tesisi İşletme Kooperatifi ortaklık yapısı içerisinde; Bursa Valiliği (Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı), Bursa Büyükşehir Belediyesi, BUSKİ, Uludağ OSB, KOSAB, BOSAB ve İsabey bölgesinde yer alan işletmelerle 1998 yılında 56 olan ortak sayısı, bugün 385’ e ulaşmıştır. Buna göre Kooperatifin Yönetim Kurulu Başkanlığı görevi kurulduğu günden buyana Sayın Bursa Valilerimiz tarafından sürdürülmektedir.

Ortaklara nasıl bir fayda sağlanıyor?

Yeşil Çevre yapısı itibari ile ortaklarının çevre otoriteleri nezdindeki atıksu bertaraf yükümlülüğünü almasının yanı sıra her işletmenin ayrı ayrı arıtma tesisi kurmak yerine tek ekonomik ortak arıtma tesisi olması nedeni ile işletme ve ilk yatırım maliyetleri açısından bölgedeki sanayiciyi korumakta ve sanayicinin rekabet gücünü arttırmaktadır. Düşük Arıtma maliyetleri açısından da ekonomik kazanç sağlamaktadır.

Bölgedeki sanayici ortaklarımızın ihtiyaç duyduğu çevre danışmanlık hizmeti için bünyemizde çevre danışmanlık birimi kurulmuş gerekli resmi işlemler tamamlandıktan sonra ortaklarımıza kar amacı gütmeyen kuruluş olmamız nedeni ile maliyet esaslı olarak bu hizmet verilmeye başlanmıştır. Bu tarz hizmetlerimiz ortaklarımızın istekleri ve ihtiyaçları doğrultusunda çeşitlendirilmeye devam edilecektir.

Ortaklara verdiğiniz diğer hizmetler nelerdir?

Çevre danışmanlığı hizmeti ve atıksu analiz hizmeti veriyoruz. Ayrıca iş sağlığı ve güvenliği uzmanlık hizmeti ve ortak sağlık ve güvenlik birimi hizmeti vermeyi düşünüyoruz.

Yeşil Çevre topluma ne gibi faydalar sağlamakta?

Kooperatif öncesinde bölgede yer alan işletmelerin atık suları açık kanallara akarken birinci derece tarım arazilerini tehdit eden ve kirleten olumsuz durum, bölge çiftçisine dere ve kanalları temizlemek sureti ile katkı sağlamış, bulaşıcı hastalık ve kötü kokuların önüne geçilmiştir.

Her yıl meslek lisesi öğrencisi ve Çevre Mühendisliği Fakültesi öğrencilerine tesisimizde staj imkânı sağlanarak eğitime katkı sağlanmaktadır.

Çevresel kirliliğin kaynağında önlenmesi amacı ile ortak işletmeler bölge yerleşim alanlarındaki konutlardaki madeni ve bitkisel atık yağların toplanması çalışmalarına katkı sağlanmaktadır.

Çamur yakma tesisi hakkında bilgi verebilir misiniz?

Arıtma Tesislerinde en büyük sorun teşkil eden unsurlardan birisi çıkan çamurun bertarafıdır. Çamur susuzlaştırma ünitesinden yüzde 20-22 kuruluğunda gelen arıtma çamuru 1.800 derecede yakma tesisinde yakılarak, çamur bertaraf edilip arta kalan kül de düzenli depolama sahasına gönderilmektedir.

Atıkları kaç sınıfa ayırıyorsunuz?

1.Evsel nitelikli atıksular: mutfak, lavabo, WC, duş, banyo v.b. yerlerden oluşan atıksular evsel nitelikli atıksulardır.

2.Yağmur suları: Yağmur yağdığı zaman sokak, cadde, bahçe ve çatılardan toplanan sular yağmur sularıdır.

3.Endüstriyel nitelikli atıksular: endüstri kuruluşlarının her türlü prosesleri sırasında oluşan atıksularıdır.

4.Kirli hava-emisyon: Yakıt ve benzerlerinin yakılmasıyla; sentez, ayrışma, buharlaşma ve benzeri işlemlerle atmosfere yayılan hava kirleticileri, hava emisyonu olarak adlandırılmaktadır.

5.Tehlikeli atıklar: Boya kutuları, kimyasal kapları, boya ve vernik kalıntıları,  organik solventler, mazot ve benzin atıkları, flouresan lambalar, asbest içeren maddeler, yağ içeren kablo atıkları v.b. maddeler.

6.Katı atıklar: Mutfak, çay ocağı ve yemekhanelerden kaynaklanan yemek artıkları, çay posası, meyve çöpleri, meyve çekirdekleri gibi organik atıklar evsel katı atıklardır.

Atık yağların çevreye etkileri nelerdir?

Her yıl kişi başı ortalama 20 litre bitkisel yağ kullanılmakta ve bu yağın 10 litresi atık olmaktadır.

Çöpe atıldığında önce toprağa ardından da yağmur suları ile yer altı temiz su kaynaklarına ulaşarak kirliliğe neden olmaktadır. Yer altı suları içme suyu kaynağıdır. Kullanılmış bitkisel atık yağlar su kirliliğin yüzde 25’ini oluşturmaktadır. Evsel atıksuların içerisinde bulunan yağları biyolojik olarak arıtmak mümkün değildir.

Arıtılmayan atık suların içindeki bitkisel ve hayvansal atık yağlar; denizlere, göllere ve akarsulara döküldüğü zaman o suyun kirlenmesi ve sudaki oksijenin azalması sonucu; ortamdaki, başta balıklar olmak üzere diğer canlılar üzerinde büyük tahribata yol açar.

Kullanılmış yağlar lavaboya döküldüğü zaman dren sistemine sıvanır, kanalizasyon borusu içindeki atıkların yapışmasına ve zamanla borunun daralmasına neden olur. Yapılan araştırmalara göre kanalizasyon sistemlerinin tıkanma nedenlerinin yüzde 40’ını yağlar oluşturmaktadır.

Çevre bilinci için neleri tavsiye ediyorsunuz?

Geri dönüşebilen atıklar bilinçli bir şekilde toplanmadığı takdirde; Her bir litre atık yağ doğada 1 milyon litre temiz suyu kirletiyor. Plastik ve pet şişeler 1000 yıl, atık pil 300 yıl, ciklet 5 yıl, camlar 4 bin yıl’da ancak yok oluyor. Sağlıklı bir ortamda bizim ve bizden sonraki nesillerin yaşayabilmesi için doğanın bize değil, bizim doğaya ihtiyacımız var.