Yaz aylarının da etkisiyle tüm dünyayla birlikte ülkemizi etkisi altına alan orman yangınlarında birçok canı kurtaran ve yangınlar misliyle maddi hasar bırakmasının önüne geçen Orman Genel Müdürlüğü ve AFAD’ın faaliyetlerini Prof. Dr. Burak Arıcak ile konuştuk.
Ezgi Özdaş
Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de sıcak havalarla birlikte orman yangınlarında artış yaşandı. Günler süren ve maddi/manevi hasara neden olan yangınlarla mücadelede ülkemizin en önemli silahlarından birisi ise AFAD… Depremden sele, yangından her türlü afete kadar meydana gelen her türlü olayda vatandaşların maddi ve manevi kayıplar yaşamasını engellemek için canla başla çalışan Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD)’ın yangınla mücadelede verdiği mücadelenin detaylarını Prof. Dr. Burak Arıcak ile konuştuk. Arıcak, ‘Son dönemlerde ülkemizde ve dünyada artan orman yangınları, birçok can aldı ve ciddi derecede maddi hasar bıraktı. Görevlendirmeler o konuda eğitim almış mümkün olduğunca tecrübeli ekiplerden seçilerek, özellikle tahliye aşamasına yardımcı olmak için AFAD tarafından yapılıyor’ şeklinde konuştu.
‘AFAD DİREKT MÜDAHALE ETMİYOR’Prof. Dr. Burak Arıcak, AFAD’ın doğrudan yangınlara müdahale etmediğini belirterek, ‘Orman yangınlarına müdahaleyi, planlamayı Orman Genel Müdürlüğü gerçekleştiriyor. Özellikle bu konuda eğitim almış, bölgeyi tanıyan orman mühendisleri görevlendiriliyor. Bu planlama ve organizasyon sonrasında ise gerek görülürse AFAD’tan, başka kurumlardan veya askeriyeden personel isteniyor. Bu personeller orman mühendislerinin yönlendirmesiyle bölgeye müdahale ediyor. Orman Genel Müdürlüğü bu personelleri iş gücü olarak kullanıyor. Tahliye işlemleri, tahliyelerin mantıklı ve hızlı ilerlemesi, yolların açık tutulması gibi gereksinimler için bu personellerden yardım alınıyor. Yani Orman Genel Müdürlüğü biraz daha ön safhada olmak durumunda. Çünkü bölgeyi, yanacak türlerin nerelerde yoğun olduğunu, hangi türlere nasıl müdahale edilmesi gerektiğini onlar biliyor’ ifadelerini kullandı.
Yangın anında birimler arasında görev dağılımının detaylarını anlatmayı sürdüren Arıcak, ‘AFAD’ın ve diğer personellerin devreye girdiği kısım da burası oluyor. İlerleyen ve gideceği yer belli olan bir yangında gittiği yerdeki ağaçlar kesilmelidir. Toprak ortaya çıkarılacak çıplak bırakılmalıdır. Bu noktada da oldukça fazla insan gücüne ihtiyaç duyuluyor. Bu kısımda askerler, köylüler ve AFAD personelleri devreye giriyor. Tahliyelerde de bu personeller kullanılabiliyor. Düzgün bir şekilde planlanan tahliyeler için bu personeller görevlendiriliyor. Ancak bu kısımda da planlamanın önemi çok büyük’dedi. Arıcak AFAD’ın yangın anındaki etkinliğinden bahsederek, ‘Tahliye anında insanlar duman altında kalabilir veya rüzgârın etkisiyle ateş yer de değiştirebilir. Bu durumlarla karşılaşıldığında AFAD planlama yapar. Bölgedekilere oksijen maskesi dağıtır, yaralılara müdahale eder, güvenli tahliyeyi sağlar’ şeklinde konuştu.
‘EKOSİSTEM AĞLIYORDU’Arıcak, Karabük’te bir orman yangını sırasında yaşadığı tecrübeleri aktararak, ‘O ortamda bulunmak çok farklı bir duygu. Ateşin gücünü, dumanın gücünü ve asıl çaresizliği hissediyorsunuz. Nefes bile alınamayan değişik bir sıcaklık ve duman var. Aldığınız nefesi hissedemiyorsunuz. Durumun en kötü yanı ise canlıların yanarak yangından kaçışına, ekosistemin ağladığına şahit oluyorsunuz’ dedi.
‘TÜRKİYE İLK ÜÇ ÜLKE ARASINDA’Prof. Dr. Arıcak, ülkemizin yangınla mücadelede dünyada ilk üçte yer aldığını ifade ederek sözlerini şu şekilde sürdürdü: ‘Türkiye orman yangınlarını önlemede ve yangın sırasında yangına müdahale etmekte hem verilen eğitim hem de tecrübe olarak dünyada ilk üç ülke arasında yer alıyor. Bunun için Antalya’da Orman Genel Müdürlüğü’ne ait olan Orman Yangınları Harekat Merkezi ver. Bu merkezde dünyanın farklı ülkelerinden gelen ormancılar eğitim görüyor. Bu merkezin simülasyonları var. Anlık bilgi kaynaklarıyla sahte bir orman yangını çıkararak eğitim sağlanıyor. Bu simülasyon çerçevesinde yangına nasıl müdahale edildiği, rüzgarın değişmesi durumunda ne yapılması gerektiği ve farklı yangın türlerine göre nasıl müdahale edilmesi gerektiği gibi birçok konuda eğitimler veriliyor. Bu eğitimler konusunda Türkiye gerçekten önde olan ve dünyaca tercih edilen bir ülke.’