11 Şubat 2017 tarih ve 29976 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda değişiklik yapılmasına ilişkin 6771 sayılı kanun bilindiği üzere 18 maddeden oluşuyor.
a gazete olarak 16 Nisan’da yapılacak ve ülkemizin geleceği açısından büyük önem taşıyan referandumda 'evet' yada ‘hayır’ denilmesinin gerekçelerini daha önce sizlere 18 gün boyunca her gün 1 madde değişikliği üzerinde analiz yapmıştık.
18 madde için referanduma gitmemizi gerektiren gerekçeler nelerdir...
Ülkenin bekası için halk oylaması neden önemlidir...
Ülke yönetimine yön veren tecrübeli siyasiler ne demişlerdi onları da aktarmıştık.
İstikrar için, daha güçlü Türkiye için değişime ve yeniliklere açık olmak için son karar sandıkta verilecek.
VE bugün bilgileriniz tazelemek biraz da hatırlatmak adına 18 maddeyiözet olarak sunacağım.
Madde 1. Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 9'uncu maddesine “bağımsız” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve tarafsız” ibaresi ekleniyor.
Madde 2. Kanunun 75'inci maddesinde yer alan ‘550' milletvekili sayısı ‘600' şeklinde değişiyor.
Madde 3.Kanunun 76'ncı maddesinde yer alan ‘25' ibaresi '18'yaşını dolduran her Türk milletvekili seçilebilir şeklinde değişiyor.
Madde 4. Kanunun 77'nci maddesinde TBMM seçim dönemi ve dört yılda bir yerine TBMM ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri beş yılda bir aynı günde yapılır olarak değişiyor.
Madde 5. Kanunun 87'nci maddesinde TBMM görev ve yetkilerinden Bakanlar kurulu ve bakanları denetlemek belli konularda KHK çıkarma yetkisi çıkarılıp ve üye tamsayısının beşte üç çoğunluğunun kararı ile Anayasanın diğer maddelerinde öngörülen yetkileri kullanmak ve görevleri yerine getirmektir olarak değişiyor. Güvenoyu ve gensoru uygulaması kalkmış olacak.
Güvenoyunu sandıkta halk vermiş olacak.
Madde 6.Kanunun 98'inci maddesinde Meclis araştırması, genel görüşme, Meclis soruşturması ve yazılı soru yollarıyla bilgi edinme ve denetleme yetkisini geliyor.
Yazılı soru, yazılı olarak en geç 15 gün içinde cevaplanmak üzere milletvekillerinin, cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlara yazılı olarak cevap verilmesi mecburiyeti getirilmiş olacak.
Madde 7. Kanunun 101'inci maddesinde cumhurbaşkanlığına adaylık için ya Meclis içinden Meclis dışından aday gösterilmesi için yirmi milletvekiline ihtiyaç vardı. Şimdi ise cumhurbaşkanlığına, siyasi parti grupları, en son yapılan genel seçimlerde toplam geçerli oyların tek başına veya birlikte en az yüzde beşini almış olan siyasi partiler ile özelliklede dikkat çeken en az yüz bin seçmen aday cumhurbaşkanı çıkarma fırsatı olacak. Cumhurbaşkanı seçilenin, varsa partisi ile ilişiği kesilir hükmü de hükümsüz olmuş olacak.
Madde 8. Kanunun 104 üncü maddesinde yer alan Cumhurbaşkanı Devletin başıdır. Temsil eder yerine var olan Temsil yetkisine ayrıca Yürütme yetkisi Cumhurbaşkanına ait olacaktır. Kısacası cumhurbaşkanı ile başbakan yetkileri birleşmiş olacak. Geçmişte görülen cumhurbaşkanı ve başbakan krizleri yaşanmayacak.
Madde 9. Kanunun 105'inci maddesinde cumhurbaşkanının resen imzaladığı kararlar ve emirler aleyhine Anayasa mahkemesi dâhil başvuru yapılamıyor. Sadece görev süresinde vatana ihanetten yargılanabilirdi. Yürütme yetkisi ile cumhurbaşkanın cezai sorumluluk getiriliyor.
Hakkında soruşturma açılmasına karar verilen Cumhurbaşkanı, seçim kararı alamayacak.
Madde 10.Kanunun 106'ncı maddesinde cumhurbaşkanına hastalık ve yurtdışına çıkma veya diğer gerekli durumlarda TBMM Başkanı Cumhurbaşkanına vekâlet ederdi yeni yasa ile Cumhurbaşkanı seçildikten sonra bir veya daha fazla Cumhurbaşkanı yardımcısı atayabilir. Cumhurbaşkanı yardımcıları, Cumhurbaşkanına vekâlet etmiş olacak.
Madde 11.Kanunun 116'ncı maddesi Türkiye Büyük Millet Meclisi, üye tamsayısının beşte üç çoğunluğuyla seçimlerin yenilenmesine karar verebilir. Bu halde Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimi ile Cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılır.
Cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde, Cumhurbaşkanı bir defa daha aday olabilir.
Madde 12. Kanunun 119'uncu maddesi ile olağanüstü hal ilan etme çerçevesi genişliyor. Devletin eli daha güçlü olacak hızlı karar verebilecek.
Türkiye Büyük Millet Meclisi tatilde ise derhal toplantıya çağırılır; Meclis gerekli gördüğü takdirde olağanüstü halin süresini kısaltabilir, uzatabilir veya olağanüstü hali kaldırabilir.
Cumhurbaşkanının talebiyle TBMM her defasında dört ayı geçmemek üzere süreyi uzatabilir. Savaş hallerinde bu dört aylık süre aranmaz.
Madde 13.Kanunun 142'nci maddesi ile Disiplin mahkemeleri dışında askerî mahkemeler kurulamaz. Ancak savaş halinde, asker kişilerin görevleriyle ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevli askerî mahkemeler kurulabilecektir.
Madde 14. Kanunun 159'uncu maddesi ile ‘Yüksek’ ,’asıl’ ibaresi ile çıkıyor. HSYK yerine ‘HSK’ olarak ismi değişecek. HSK yapısı ve seçim yöntemi değişiyor. Üye sayısı 22’den 13’e düşecek.
Madde 15.Kanunun 161'nci maddesi ile bütçe hazırlanıp Meclis’e sunma yetkisi Cumhurbaşkanı’na verilmiş olacak.
Madde 16. 2709 sayılı kanunun bir çok maddesine geçen ‘Başbakan, Bakanlar kurulu, sıkıyönetim, tasarı, Yüksek Askeri Şura, Askeri Yargıtay, Yüksek, tüzük gibi değişiklikten etkilen maddelerde uyum için kelime ve sayılarda değişiklik getirmiş olacak.
Madde 17. 2709 sayılı Kanuna geçici maddeler ekleniyor. Anayasa’ya geçici 21 madde ile ‘TBMM'nin 27. Yasama dönemi milletvekili seçimi ile cumhurbaşkanlığı seçimi 03 Kasım 2019 tarihinde birlikte yapılır. Meclis erken seçim karar alırsa yine seçimler beraber yapılmış olacak.
Madde 18. Bu kanun ile referandumda halk iradesi ‘evet’ çıktığında Anayasa‘da yapılan değişiklerin hangi tarihte yürürlüğe gireceğini düzenliyor. Referandum sonrası cumhurbaşkanı partili olabilecek.
Evet sevgili dostlar 18 maddeyi kısaca özetledik. Aslında maddelerde kafayı karıştıracak bir şey yok. Değişim istiyorsak, güçlü olmak istiyorsakönümüze bir reform geliyor.
Yereldeki başkanlık sistemi geneldeki yönetimden biraz farklıda olsa benzerlik taşıyor.
Daha Güçlü bir Türkiye için millet iradesi tecelli edeceğine inanıyorum.
En güzel işler ‘evet’ ile başlar.
Herkesin sandığa giderek oyunu kullanarak milli iradesini kesinlikle sandığa yansıtmak gerekir.
