Çanakkale ziyaretimi aktardığım yazı dizisinin son halkasında bugün sizlere Farelerin Efendisi Apollon Smintheion Tapınağı ve Babakale’yi tanıtıyorum. Tarihin kırılma noktalarına sahne olmuş Çanakkale’nin dört bir yanı efsane…
‘Çanakkale Deniz Zaferi’nin o manevi havasını yerinde yaşamak için geçtiğimiz haftalarda Çanakkale’deydim. Ziyaretim içinde şanlı tarihimizi ve manevi değerlerimizi ziyaret edip sizlerle paylaşmıştık. Çanakkale’ye gitmişken eski çağlardan bize miras olarak geçen tarihi yerleride ayrıca gezdim. Sizlere bugün Çanakkale ziyaretimizin son halkası olan Farelerin Efendisi ApollonSmintheion Tapınağı ve Babakale’yi tanıtacağım.
Öyle bir tapınak ki
Farklı sıfatlarla tanınan Tanrı Apollon bu bölgede ‘Smintheus’(fare) sıfatı ile tanınır. Tanrıya farelerin efendisi anlamındaki ApollonSmintheus adıyla bu alanda tapınılırdı.
Helenistik Dönem için konusunu Homeros’un İlyada Destanı’ndan alan kabartmaları yanında mimari tasarım ve stili ile dikkatleri üzerinde toplar. M.Ö. 150 yıllarında İon stilinde yapılan tapınak, Kuzeybatı Anadolu’da, Troas Bölgesi’nde bugün için tek örnektir. Tapınak’ta Helenistik Çağ Anadolu mimarlığa imzasını atan Mimar Hermogene’in uyguladığı pseudodipteros plan tasarımı kullanılmıştır.
Apollon Smintheion kutsal alanı, Troya şehrindeki Athena tapınağından sonra Troas'ın en önemli ikinci kutsal alanıdır. Önemi Anadolu'daki bilinen Apollon kültleri içerisinde fare simgesiyle karşımıza çıkan tek örnek olmasıdır.
İçeri girdiğimde ilk dikkatimi çeken merdiven basamaklarına yerleştirilen maket fareler idi.
EN BÜYÜK SİLAHIYDI
Mitolojiye göre, 2 bin yıl önce Apollon Smintheus Kutsal Alanı'nda yaşadığı rivayet edilen polyesterden yapılan 79 tane farenin tipleri değişik. Bazıları tanrı Apollon'a dua ediyor, şükran sunuyor. Bazıları çok üzgün ve zayıf. Bazıları şişman ve sevimli. Aslında mitolojiye göre tanrı Apollon bu fareleri bir silah olarak kullanmış. Zaman zaman insanları cezalandırmış, bazen de mükafatlandırmış.
Babakale
Adını, sahip olduğu kaleden alan Asya’nın ucundaki fener Babakale, Çanakkale’ye 115 km uzaklıktadır. Babakale Ayvacık ilçesine bağlı bir köydür.
Biga Yarımadası’nın güney batı ucunda yer alan Babakale Köyü yerleşim tarihi ve barındırdığı mimari yapılarıyla ilgi çekicidir. Burası aynı zamanda Asya Kıtası’nın da en batı ucudur.
Köyün yeri hakkındaki Piri Reis’in Kitab-ı Bahriye’sinde; Bir burnun ucunda yer alan Emek Yemez Baba adlı bir velinin kabrinden bahsetmektedir. Yaygın rivayete göre, 1725 yılında yöre halkının Cenevizli korsanlardan korunmak üzere sultan 3.Ahmet döneminde başvurarak burada bir kale yapılmasını istedikleri, Vezir Kaptan Mustafa Paşa tarafından kale yapılır. Kalenin inşaatında mahkûmların çalıştığı, kalenin inşaatı bitince tüm mahkûmların özgürlüklerine kavuştuklarıdır.
KALENİN HARİKA MİMARİSİ
Bir başka rivayet: Ermiş bir zat olarak tanınan Sultan Baba vefat ederek buraya gömülür. Daha sonraki denizciler buradan geçerken Bababurnu ismini takarlar şeklindedir. Araştırmacılar, Babakale Köyü’nü Lale Devri’nin ünlü sadrazamı Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’nın damadı olan Kaptan-ı Derya Kaymak Mustafa Paşa ile ilişkilendirirler. Gelibolu doğumlu olan paşanın günümüze gelebilen vakfiyesinden, Mustafa Paşa’nın, kalenin içinde hamam ve cami, dışında ise dükkânlar ve evler ile limanda binalar yaptırdığıdır.
Kale, diktörtgen planlıdır ve dört burcu vardır. Ayrıca antik suyolları, camii, hamam, çeşme, ulu çınarı, kalesi ve denizi ile görülmeye değer bir köydür.
Nar reçelini tadın
Güneşin doğuşunu ve batışını keyifle izleyeceğiniz yerlerden biridir. Ben orada güneşin batışı izledim. Yolunuz düşerse köy kadınlarının yaptıkları doğal ev yemeklerini tadabilirsiniz. Nar reçelini tatmayı ve almayı unutmayın derim.
İnşallah en kısa sürede ülkemizde ve dünyada yeniden hayat normale döndüğünde yazdığımız yerleri sizde gezip görürsünüz.
Çanakkale gezimizin son halkası olan 8.yazı dizisinin sonuna geldik. Umarım keyifle takip edip okudunuz.
Hoşça, dostça ve sağlıkla “evde” kalın...
