Zehirli guatr olarak da bilinen graves hastalığı bir hipertiroidi durumudur. Fazla iyotlu tuz tüketimi ile başlayan bu hastalık tiroid bezinin fazla çalışmasıyla karakterizedir. Graves hastalığı nedir belirtileri nelerdir gibi sorular yazının devamında yer almaktadır.
BELİRTİ VE BULGULARI NELERDİR?
Tiroit bezi tüm vücudun metabolizmasında etkili olduğu için belirtiler tüm vücutta farklı şekillerde görülebilmektedir. Bu belirtiler ise şu şekilde sıralanabilir;
- Graves hastalığında iştah artışı olabilir. Artmış iştah artışına rağmen metabolizma hızındaki artış sebebiyle kilo kayıpları görülebilir. Bununla birlikte artış gösteren yemek yemeye bağlı olarak nadiren de olsa kilo alımı oluşur.
- Diğer belirgin özellikler ise hiperaktivite, sinirlilik ve irritabiliteyi içerir ve bunlar bazı hastalarda kısa sürede yorulmaya neden olabilir.
- Uykusuzluk ve konsantrasyon bozulmaları sık sık gözlemlenebilirken yaşlı hastalarda depresyon belirtileri de baş gösterebilir.
- Artan metabolizma hızına bağlı olarak kardiyovasküler sistemde de belirtiler görülebilmektedir. En sık görülen belirti ise çarpıntıya sebep olan sinüs taşikardisidir. Hasta çarpıntı sırasında nabız bölgelerini ellediğinde dolgunluk hisseder.
- Cilt sıklıkla sıcak ve nemlidir, hastalar özellikle sıcak havalarda aşırı terleme ve sıcağa karşı duyarlılıktan yakınır.
- Graves hastalığında tiroid bezi normalin iki üç katı oranında büyümüştür fakat bu büyüme guatrdaki büyümeye nazaran daha azdır. Kıvamı katıdır
- Bu belirtileri ek olarak hastada ishal, gözyaşı miktarı artışı, kelleşme, cinsel isteksizlik ve iktidarsızlık, jinekomasti ve kas güçsüzlüğü gibi belirtiler görülebilmektedir.
TEDAVİSİ NASIL OLMALIDIR?
Daha çok kadınlarda görülen bu hastalık için Graves nasıl tedavi edilir gibi sorular sıklıkla sorulmaktadır. Graves için 3 adet tedavi yöntemi belirlenmiştir. Anti Tiroitler, beta blokörler ve radyoaktif iyot tedavi yöntemleriyle hastalar tedavi edilmektedir. Bu tedavilerin başarı oranı ise hastalığın ilerleme durumu, cinsiyet, yaş ve tedavinin doğru uygulanmasına bağlı olarak değişmektedir.
Antitiroid İlaç Kullanımı: Bu ilaçlar ile tiroid bezinin iyot kullanımı sınırlandırılmaktadır. Bununla beraber radyoaktif iyot tedavisi ve cerrahi tedaviye hazırlık amaçlı kullanılan antitiroid ilaçların yan etkileri olabilmektedir. Antitiroid ilaçların en sık yan etkileri döküntü, ürtiker, ateş ve ağrıdır (hastaların %1-5’inde). Bunlar kendiliğinden düzelebileceği gibi verilen ilaç başka bir antitiroid ilaç ile değiştirildiği zaman da düzelebilir.
Radyoaktif İyot Tedavisi: Vücuda verilecek radyoaktif iyot etkili maddeler iyodun gerek duyulduğu tiroit bezine giderek aşırı çalışan hücreleri yok eder. Çok başarılı olan bu yöntem sıklıkla kullanılır ve hasta birkaç ay içerisinde belirtileri kaybetmeye başlar.
Radyoaktif iyot tiroid hücrelerinde ilerleyici yıkıma neden olur ve başlangıç tedavisi olarak veya antitiroid ilaçlar denendikten sonra yan etkiler gelişmesi halinde kullanılabilir. Antitiroid ilaçlarla ön tedavi, radyoaktif iyot verilmeden önce tiroid hormon depolarını boşaltmak için bütün yaşlı hastalarda veya kalp hastalığı olanlarda düşünülmelidir.
Hastalıkta kullanılan beta blokör tedavisi graves hastalığını ortadan kaldırmaz ancak hastalığın ortaya çıkardığı çarpıntı gibi belirtileri ortadan kaldırmaya yardımcı olur.
TIBBİ TEDAVİYE EK OLARAK NE YAPABİLİR?
Beslenme graves hastalığında çok önemli bir yere sahiptir. Hastalara endokrinoloji doktorları tarafından yapılan önerilerde gluten, iyotlu besinler ve et ürünlerinin tüketilmesinin sınırlandırılması istenmiştir.
Tiroit bezinin fazla çalışması kalsiyum mineralinin vücuda alınmasını zorlaştırabileceği için hastalar kemiklerdeki kırılmalar ve erimeleri önlemek için süt ürünlerine yönelmelilerdir.
RİSK ALTINDA OLAN GRUPLAR
- Genetik graves için oldukça riskli bir etkendir. Ailedeki graves öyküsü ve gravesi tetikleyen genlerin varlığı hastalık için bir risk faktörüdür.
- Kadınlarda erkeklere oranla risk 10 kat daha fazladır.
- Bağışıklığın düşük olduğu kişiler graves hastası olmaya daha yatkındır.
- Sigara kullanımı diğer birçok hastalıkta olduğu gibi graves açısından da risk faktörüdür. Ayrıca hastaların sigara kullanımı göz tutulumunu arttırmaktadır.
