İstanbul Ticaret Üniversitesi akademisyenlerinin yeni tip salgının ekonomik etkilerine ilişkin hazırladığı raporda, Türkiye ve dünya ekonomisinde meydana gelen hızlı ve köklü değişimler, makroekonomik yapıdaki aksaklıklar, sorunlar ve çözüm önerilerini kamuoyuyla paylaştı. Raporda ayrıca, Türkiye'nin krizlere karşı direnç kazandığı, pandemi sürecinde de Avrupa'nın üretim üssü olmayı hedeflemesi gerektiği ifade edildi. Prof. Dr. Yusuf Balcı ve Dr. Öğretim Üyesi Güldenur Çetin'in kaleme aldığı Kovid-19 Pandemi Sürecinin Türkiye'de İstihdama Etkileri Ve Kamu Açısından Alınması Gereken Tedbirler başlıklı rapor, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin mevcut ekonomik yapılarının karşı karşıya kaldığı tehditlerin yanı sıra Türkiye ekonomisinin yeni tip salgının sonrasına dair muhtemel durum tahlilleri yapılıyor.
GEÇMİŞTEKİ KRİZLER DİRENÇ KAZANDIRDI
Türkiye ekonomisi için 1970'li yıllarda yaşanan petrol krizi, 1994 finans krizi ve 2001 krizinin, küresel krizlerle baş etmenin ders niteliğinde olduğu belirtilen raporda, 2008 küresel kriz sonrası ekonomi gidişatı ve uygulanan politikaların bugün yaşanan yeni tip salgının tetiklediği küresel kriz bakımından son derece önemli olduğu vurgulanıyor. Raporda yaşanan salgının maliyetini net olarak öngörmenin mümkün olmadığı belirtilerek, “Ekonomik faaliyetlerin tamamıyla durmaması, ülke ekonomisi açısından bir avantaj teşkil etmekle beraber, kısmen yavaşlamasıyla da GSYH açısından belirli oranda azalmanın kaçınılmaz olduğunu söylemek mümkün. Özellikle üretim sürecinin devamlılığının sağlanması üzerine atılan adımlar, üreticiyi desteklemek üzere alınan kararlar bu noktada önem arz ediyor” ifadelerine yer verildi.
KAMU VE ÖZEL SEKTÖR GÜÇ BİRLİĞİ YAPMALI
Salgın sonrası oluşacak yeni ekonomide ve çalışma hayatında gelir ve istihdam kayıpları olmaması hedefinin yanında, Türkiye’nin krizden avantajlı çıkabilmesi için kamu ve özel kesimin el ele vererek akıl ve güç birliği yapması gerekliliğine dikkat çekiliyor. Türkiye'nin salgına daha geç yakalanması ve salgının ülkeye gelişine kadar geçen sürenin sağlık sektörü açısından hazırlanma süreci olarak değerlendirilmesinin diğer ülkelere nazaran daha avantajlı hale gelinmesini sağladığı belirtilirken, salgın yayılım hızının düşük olması ve kontrollü ilerlemesinin sağlanması sayesinde ekonomik hayatı tamamen durdurmadan salgınla mücadele edildiği kaydediliyor.
ŞİRKETLER ONLİNE SATIŞA YÖNELMELİ
Raporda salgın döneminde yapılan kamu harcamalarının tolere edilebileceği, özel sektöre de bazı kolaylıklar sağlanması gerektiği belirtilerek, şunlar kaydedildi: "Özel sektör açısından da hızlı bir tedbir ve uygulama sürecine girilmeli. Özellikle internetten satış ve faaliyet alanına sahip olmayan işletmelerin, bu süreçten zarar görmeden ya da tam anlamıyla kapanma yoluna girmeden çıkabilmeleri açısından online zeminlerde varlık göstermelerine yönelik bir dizi düzenleme yapmaları ve hızla uygulamaya geçmeleri gerekiyor." Türkiye'nin son birkaç yılda yükselme eğilimi gösteren işsizlik oranında genel artış ve özelde de yüksek genç işsizlik oranlarıyla böyle bir küresel krize girmesinin krizin olumsuz etkilerini arttırabileceği uyarısı yapılıyor.
DESTEKLER NEFES ALDIRDI
İşsizlikle mücadele için alınan tedbirlere de değinilen raporda ücretsiz izin döneminde çalışanlara İşsizlik Sigortası Fonu’ndan günlük 39,24 TL ödeme yapılması ve kısa çalışma ödeneğinin önemli tedbirler olduğu belirtildi. Pandemi sebebiyle oluşan krize karşı alınacak tedbirlere ve sunulacak çözümlere de değinilen raporda, bu süreçte kamu kesiminin özellikle sağlık ve sosyal güvenlik alanlarındaki öneminin daha iyi anlaşıldığı kaydedildi. (İHA)
