17 gündür, 83 yıllık ömrüme sığan darbeleri yazdım. Tabii bu yazılar, bir akademik çalışma disipliniyle değil, bir siyaset ve hukuk tatbikatçısı diliyle yazılmıştır. Maksadı hafızaları tazelemek ve darbelere giden yolun sosyolojik ve psikolojik tabanını göstermektir.
Hükûmetlerin kronolojik sıralamasına da önem verilmemiştir. Tarafsız bir gözle yazılması gayreti de gösterilmemiştir.
1957 ‘ den beri fiilî politikanın içinde olan bir insanın tarafsız olması mümkün değildir. Bu yüzden, bu yazılar, objektif de değildir.
Aşağıda, Kanada’ nın Calgary şehrinden Water Ton millî parkına giderken arabanın içinde öğrendiğim darbe teşebbüsü ile ilgili an be an facebook’ ta paylaştığım görüşleri bulacaksınız.
Facebook sayfamda o darbeler devam ederken dakika be dakika bu düşünceler paylaşılmış, size 17 gündür anlattığım dönemin refleksleri ve tekrarlamaktan hayatım boyunca vazgeçmediği demokratik ve lâik kültürün etkisiyle kendi yaşamımıza not düşülmüştür.
Darbe teşebbüsü 15 Temmuz gecesi saat 23 civarında duyulduğu zaman, Kanada’ da saat henüz 14’tü. Facebookta tespitler , Kanada saatiyle yapıldığı için, parantez içinde Türkiye’ de hangi saate tekâbül ettiği belirtilmişti
Biz hep söylediğimizin ve yazdığımızın arkasında durduk..
15 Temmuz günü içlerindekini ortaya döküp, sonradan silenlerden olmadık.
O gün, darbe teşebbüsünün ilk anlarından itibaren dik duran gazetemle ve tüm mensuplarıyla gurur duydum.
Yapılan tespitleri lütfen saatleriyle değerlendiriniz,çünkü o tespitlerde demokrasiye adanmış bir ömrün muhassalası var.
“Şahtan kurtulmak isteyen, Hümeyni’yi alkışlayan salakların hali nicedir.” 15Tem. / 14.56( Türkiye’ de,Tem.15 /23.56)
“Ne olursa olsun, niçin olursa olsun,kime karşı yapılırsa yapılsın,darbeyi reddediyorum.” 15/15.18 (Tür.16/Tem. 00.18)
“33 yaşımda korkutamadılar beni..Şimdi yaşım 83..Kim korkutabilir ki? Ömrüm oldukça demokratik ve lâik cumhuriyeti savunacağım.Darbelerin yanlış olduğunu anlatacağım”15Tem/ 15.41,(Tür.16.Tem.00.41)
“12 Mart 1971 darbesinde de dışardaydım..Korkmadan döndüm.. Yine yurtdışındaydım,yine döneceğim”15 Tem /15.46,(Tür.16.Tem.00.46)
“Ağustos askeri şurasında alınacak kararlarla 30 Ağustos’ta tasfiye edileceklerdi.” 15 Tem/15.50 (Tür.16/ 00.50) (Ongün sonra açıklandı)
“Haritada yerini bulup bakın o Senagal var ya,o geri kalmış Senagel, 50 yıl evvel asker darbe yapınca, halk sokağa dökülüp hapishaneleri bastı ve o hapishanelere tıkılan seçilmişleri, omuzlarında tekrar parlâmentoya taşıdı..” 15T em/16.09, (Tür.16/01.09)
(Halkın sokağa çıkmasını ve iktidara sahip olmasını hatırlatıyordu.Biraz sonra , “agazete” web sayfasından Cumhurbaşkanı’nın meydanlara koşmasını isteyen konuşmasını öğrendim)
“Milletvekilleri,Parlâmentoya gidin,” Burası milli iradenin namusudur.” Deyin alacaklarsa sizi oradan alsınlar..” 15 Tem/16.19,(Tür.16 / 01.19)
“Ben Kanada’dan bakıyorum, lâik ve demokratik cumhuriyeti korumak için yemin etmiş muhalefeti ortalıkta göremiyorum,siz oradan görebiliyor musunuz? “ 15Tem/16.52 ( Tür.16 Tem.01.52)
“Demek ki TRT ‘ de bildiri okumakla darbe artık yapılamıyormuş.Uydudan yayın kesilince,mikrofonla başbaşa kalınıyormuş..” 15Tem/17.45(Tür.Tem/.02..45)
“Bu bombalanan meclis,Kurtuluş savaşını yöneten, kazanan Cumhuriyeti kuran Mustafa Kemal Atatürk’ ün emanetidir.” 15 Tem/19.41( Tür.16Tem/04.41)(Ankara’daki dostum Murat Sururi Özbülbül’ ün paylaşımından haberim oldu, inanamadım bu alçaklığa..Saygun Çelebi kardeşime mesaj atıp sordum.” Maalesef doğru” diye cevap verdi)
“Biz meydanlarda darbeleri reddettik. Suçluları biz değil,adil hakimler yargılayacak, Yargılamaya intikam duygusu değil,hukukun evrensel prensipleri hâkim olacak..” 16Tem/ 11.25(Tür.16 /Tem.19.25)
“Biz daha çok,daha evrensel demokrasiyi hakkettiğimizi ispat ettik.Şimdi sıra Parlâmentoda” 16Tem/12.31( Tür. Tem 16/ 21.31)
“CNN Türk ‘ ün Ankara temsilcisi Hande Fırat çok önemli bir gazetecilik yaparak, kendi cep telefonu ile Cumhurbaşkanı’na ulaşarak, halkın meydanlara çıkması mesajının duyurulmasını başardı. Kendisini kutluyorum .”16 Tem/19.16(Tür.17 Tem/04.16)
(Kamu oyu Hande Fırat’ın hakkını bir kaç gün sonra teslim etti.Bence sadece Türkiye’ de değil, bütün dünyada yılın gazetecilik olayıydı)
“Ben bu yaşananları gördükten sonra, bâzı aydın geçinenlerin senaryo iddialarını okuyunca, dağdaki çobana saygım artıyor.” 16 Tem/19.19 (Tür.17. Tem/ 04.19)
Not: Bu dizinin tamamını" aynı zamanda, www.ertugrulmat.blogspot.com"adresinden de okuyabilirsiniz.
